Yapı Terimleri Sözlüğü

Yapı terimleri sözlüğü, inşaat ve mimarlık gibi alanlarda kullanılan bir çok terimleri ve açıklamalarını içermektedir. Aşağıda bir çok yapı terimlerini bulabilirsiniz.

1-İnşaat Nedir?

İnşaat nedir ve ne anlama gelmektedir? Genellikle birbirinden ayrı malzemelerin ayrı parçalarından bir araya getirilmiş bir yapım anlamında gelen inşaat ifadesi, zaman zaman da yapımı süren binaları tarif etmek için kullanılır. Bir başka açıdan da inşaat yapma işi ve yapım anlamlarına denk gelir. Bunların yanı sıra inşa edilen şeyi ifade etmek için de kullanılır.
İnşaat Kelimesi Kullanım Örnekleri:
Yeni köprü inşaatı sonbaharda başlayacak.
Köprüdeki inşaat her gün belirli saatler arasında gerçekleştirilecektir.
META:

2-Moloz Nedir?

İnşaat Atığı: Moloz
Moloz, inşaatesnasında ortaya çıkan atıklara denir. Moloz, bir binanın bozulmasından veya
yıkılmasından kaynaklanan kırık parçaları da ifade eder. Taş kırıntıları, toprak, kum, kireç,
kırık tuğla, beton parçaları vb şekillerde atıklar moloz sınıfına girer. Atık anlamının yanı sıra
taş ocağından gelen, yapı inşası için kullanılacak olan kaba taşa da moloz denir. Fiziksel
görüntüsü kaba ve pürüzlü bir yüze ifade ettiği için bu fiziksel özelliklere sahip bir ögeyi
vurgulamak içinde kullanılan bir kelimedir.
META: Moloz, yani inşaat atığı nedir, ne anlama gelir ekseninde kapsamlı bilgiler.

3- Yapı Sözleşmesi Nedir?

Yapı Sözleşmesi bir bina müteahhidinin belirli bir süre ve belirli bir fiyat dahilinde onaylanmış tasarımları inşa etmek için yapmış olduğu anlaşmaya denir. Yapı sahibi/iş sahini ve yapı müteahhidi arasında yapılır. Sözleşme içeriği her iki tarafın birbiriyle yaptığı anlaşma bilgilerini kapsar. İnşaatın yeri, yapılış şekli, maliyeti, ödeme şartları, müteahhattin sorumlu olduğu standartlar, şartnamaler, tüzükler ve kurallar, başlangıç ve bitiş tarihi, eğer belirtilen bitiş tarihinden daha uzun sürerse müteahhidin ödeyeceği gecikme cezası, işin denetimini yapacak kurum ya da kişi gibi bi çok veriyi kapsar.
META: Yapı Sözleşmesi nedir, kimler arasında yapılmalıdır ekseninde kapsamlı bilgi.

4- Yapı Kontrolü Nedir?

Yapı Kontrolü olarak da tanımlanan Bina gözetimi; yerel bir otorite (bu ülkemizde genellikle Belediye olur) tarafından, inşaat ve onarım için onay ve izin verilmiş yapıların doğru inşa edilip edilmediğini kontrol edilmek adına yürütülen kontrol sürecine verilen addır. Gerekli tüm kontroller ilgili standartlar esas alınarak yapılır. Yapıların ilgili yasal mevzuata uygun, verimli ve güvenli inşa edilebilmeleri için tüm kontrollerin uygun zamanlarda yapılması ile mümkün olur. Bununla birlikte yapılarda kullanılan malzemelerin bayındırlık ve iskan bakanlığının yönlendirdiği labotuvarlarda test edilip belirtilen standartlara uygun olup olmadığı kontrol dahilindedir.
META: Yapı Kontrolü yani Bina gözetimi nedir? Hangi kurumlar tarafından hangi prosesler dahilinde yürütüldüğüne dair bilgiler.

5-İnşaat Maliyeti Nedir?

İnşaat Maliyeti; yapı inşaatı ve gelişimi süreci sonunda oluşabilecek bina maliyetidir. Yapı inşaatları için her yıl Maliye Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından bina inşaat metrekare maliyet bedelleri tespit edilir. Açıklanan metrekare birim maliyetlerinin ortalamaları esas alınarak bir sonuç oluşturulur. Maliyet bedelleri yapıların fonksiyonları, konstrüksiyon nevileri ve sınıflarına göre saptanır. Hem kaba inşaat hem ince işçilik için iki farklı maliyet tutarı hesaplanır. Günümüz koşullarında 3-5 katlı standart bir binanın metrekare birim kaba inşaat maliyeti 600-750 TL arası değişmektedir. Bunun üstüne metrekare birim ince inşaat maliyeti 800-1000 TL arası bir değerdir.
META: İnşaat Maliyeti yani yapı inşaatı ve gelişimi süreci sonunda oluşabilecek bina maliyeti kapsamında bilgiler.

6- Yapı Malzemesi Nedir?

Yapı malzemesi; inşaat amaçlı kullanılan malzemeleri kapsar. Kil, kaya, kum, odun, ahşap gibi maddeler binaları inşa etmek için kullanılmıştır. Doğal malzemelerin yanı sıra insan yapımı birçok ürün de yapı malzemesi olarak kullanılmaktadır. Yapı malzemelerinin üretimi belirli sanayi kolları üzerine kuruludur. Bu malzemelerin üretimi ve kullanımı marangozluk, yalıtım, sıhhi tesisat ve çatı kaplama gibi uzmanlık alanlarına ayrılır. Yapı endüstrisinde birçok yapı malzemesi kullanılmaktadır.

Bu malzeme ve ürün kategorileri mimarlar, inşaat mühendisleri, müteahhitler ve proje yöneticileri tarafından inşaat projelerinde kullanılan malzeme ve yöntemleri tanımlamak için kullanılır.

META: Yapı malzemesi nedir, neleri içerir ekseninde kapsamlı bilgi.

7- Bina Çerçevesi Nedir?

Bina Çerçevesi; binaların henüz strüktür halindeyken görme duyunuzla takip edebileceğiniz, ana taşıyıcı elemanlar olan kolon, kiriş, duvar, döşeme, temel, levhalar vb ile oluşturulan çerçeve formunda olan yapılara verilen isimdir. Binaları ayakta tutmak için seçilen bir strüktür yöntemi olarak kolon, kiriş ve diğer taşıyıcı elemanları birbirlerine bağlayan bu sayede sürekli hale getirip yük dağılımlarını düzenli bir şematiğe oturtulmasını sağlayan sistemlerdir. Çerçeve sistemler süreksiz kiriş gibi binaların strüktürel problemlerine alternatif bir çözüm niteliğindedir.

META: Bina Çerçevesi nedir? Sunduğu alternatif çözümler ekseninde kapsamlı bilgi.

8-Kereste Çerçeve Nedir?

Kereste Çerçeve; bir yapı inşası ya da yapıda bölümler oluşturma amaçlı olarak birleştirilen ahşap yapısal çerçeveye verilen addır. Keresteler boyutlarına göre çıta, lata, tahta, kalas, kadron, kiriş ve azman olarak adlandırılırlar. Geleneksel mimari ve bina yapım tekniklerimize bakıldığında sıkça karşılaşabileceğimiz kereste çerçeveler döneminin en iyi konstrüksiyon çözümleri olmuştur. Klasik yapı tipleri başta olmak üzere bu yapıların eklentileri, ince inşaatları gibi diğer disiplinler içinde uyarlanmış böylelikle kullanımı yaygınlaşmıştır.

META: Kereste Çerçeve nedir, kullanım alanları nelerdir ekseninde kapsamlı bilgi.

9- Betonarme Çerçeve Nedir?

Betonarme Çerçeve; kiriş, kolon, duvar ve levhaların birbiri üzerine binmesi ile oluşan, çatı, döşeme, zemin gibi kaplama bileşenlerinin uygulanabildiği prefabrik veya dökme beton malzemeden oluşan çerçeve sistemine verilen addır. Betonarme çerçevelerde düşeyde uzanan kolonları yatayda kirişler karşılar, bu şekilde birbirlerine bağlanarak çalışan bir sistem oluştururlar. Betonarme kolon ve kirişlerle birbirine bağlanan rijit bir çerçevenin büyük oranda kesme kuvvetine maruz kalacağı göz ardı edilmemesi gereken bir husustur.

META: Betonarme Çerçeve nedir, nerede kullanılır, hangi malzemelerden oluşur ekseninde kapsamlı bilgi.

10- Çelik Çerçeve Nedir?

Çelik Çerçeve; çelik kiriş, kolon ve ara elemanların birbiri üzerine binmesiyle oluşan, zemin, çatı ve duvar kaplama elemanları ile kaplanabilen çerçeve yapısına verilen addır. Diğer çerçeve sistemlere oranla dayanımı daha yüksek olan çelik çerçeve sistemler aynı zamanda mimari tasarım keşiflerine imkan sağlayacak kapasitede taşıyıcılık sağlarlar. Özellikle yapıların yüksekliklerindeki artış o yapının strüktürünün çelik olmasını kaçınılmaz kılar. Çerçevelerle oluşturulan çok katlı yapılarda yükseklik artışı alt katlardaki kolon kesitlerinde artışa neden olur. Çünkü artan yükseklik için yatay yükleri karşılayacak elemandan yoksun kalır. Kolon kesitlerinin artışı demek alandan kayıp ve estetik algıdan uzaklaşma demektir ki bu tasarımcı ve kullanıcı için istenmeyecek bir durumdur.

META: Çelik Çerçeve nedir, yapı malzemeleri nelerdir ekseninde kapsamlı bilgi.

11- Çelik Nedir?

Çelik; en yaygın yapısal malzemelerden biridir, %2 seviyesine varan karbon içeriğine sahip çok yönlü, güçlü bir demir-karbon alaşımıdır. Çelik su katılarak ya da başka madenlerle birleştirilerek dayanıklı, esnek ve sert bir hale getirilebilir. Demirden çok daha hafif, çok daha sert olmasının yanı sıra işlenme özellikleriyle öne çıkmaktadır. İmkan sağladığı kullanım çeşitliliği ve günümüz teknolojilerine sağladığı uyum ile birlikte diğer yapı malzemelerinin arasından sıyrılarak kendini göstermektedir. Çelikler elde edilişleri bakımından Siemens Martin Çeliği, Bessemer-Thomas Çeliği, Elektro Çeliği ve günümüz çelik üretim yöntemi olan Bazik Oksijen Çeliği olarak dörde ayrılırlar.

META: Çelik nedir, kullanım alanları nelerdir ekseninde kapsamlı bilgi.

12- Siemens Martin Çelik Üretim Yöntemi Nedir?

Siemens Martin Çelik Üretim Yöntemi; hurda olan demir ve çelik ürünlerin eritelerek yeniden üretime hazır hale getirilmesi yöntemine denir. Bu yöntem ismini çelik ve demirin eritildiği fırının isminden alır. Siemens Martin fırınların duvarlarında krom-magnezit bulunmaktadır. Ayrı ayrı kanallardan alınan baca ve hava gazlarıyla ısıtılan fırın 1700 °C oluncaya kadar yükseltilir. Sonrasında oksijence zengin olan sıcak alevle karbon yakılır. 5-10 saat arası süren bu uygulama sonucunda yüksek kalitede çelik üretilmiş olur. Siemens Martin fırın kapasitesi 100-350 ton aralığındadır. Fırında gerçekleşen işlem neticesinde metal yüzeylerin üzerinde oluşan atıklar(cüruf) çimento katkı maddesi olarak kullanılır.
%3 %4.5 oranlarında karbon içeren pik demirden günümüz çelik üretiminde en yüksek verimin alındığı üretim metodlarından birisidir.
Bu yöntem adını Pierre Emile Martin ve Carl Wilhelm Siemens’den almaktadır.

Pierre Emile Martin Kimdir?

Siemens Martin Çelik Üretim Yöntemi’nin gelişmesine katkıda bulunan ve adını veren iki bilim insanından birisi olan Martin, 1824 -1915 yılları arasında yaşamış Fransız metalürji mühendisidir.

Carl Wilhelm Siemens Kimdir?

Siemens Martin Çelik Üretim Yöntemi’nin gelişmesine katkıda bulunan ve soyadını veren iki bilim insanından birisi olan Carl Siemens, 1823 – 1889 yılları arasında yaşamış Alman kökenli İngiliz mucit ve sanayicidir.
META: Siemens Martin Çelik Üretim Yöntemi nedir, sağladığı faydalar nelerdir ekseninde kapsamlı bilgi.

13- Bessemer –Thomas Çelik Üretim Yöntemi Nedir?

Bessemer –Thomas Çelik Üretim Yöntemi, İngiliz Henry Bessemer tarafından geliştirilen dış kabuğu çelik konstrüksiyon içi yüksek sıcaklık dayanımı yüksek tuğlalarla örülü fırının çapı 3,5 m, yüksekliği 6-7 m, kapasitesi 25-100 ton aralığındadır ve işlem 25-30 dakika arasında tamamlanmaktadır. Bu yöntemde herhangi bir ısıtma yapılmadan Si, Ma, P, C, S elementleri hava, oksijence zenginleştirilmiş hava ya da saf oksijenle yakılarak, yanma reaksiyonundan oluşan ısıdan yararlanılıp elementler uzaklaştırılarak çelik üretilir. Bu yöntemin geliştirilmesi dünya çelik üretiminde önemli bir artışa neden olmuştur. Fakat üretilen çeliklerin azot miktarının fazla olması beklenen kaliteyi sağlayamamıştır. Bu sebeple, Bessemer-Thomas yönteminin zamanla terk edilmesine neden olmuştur.
Bu yöntem İngiliz Henry Bessemer ve Amerikalı William Kelly tarafından bulunmuştur.
Henry Bessemer Kimdir?
Bessemer –Thomas Çelik Üretim Yönteminin gelişmesine katkıda bulunan ve adını veren iki bilim insanından birisi olan Bessemer 1813 – 1898 yıllarında yaşamış İngiliz mühendistir.
META: Bessemer –Thomas Çelik Üretim Yöntemi nedir, sağladığı faydalar nelerdir ekseninde kapsamlı bilgi.

14- Elektrik Ark Fırınlarında(EAF) Çelik Üretimi Nedir?

Elektrik Ark Fırınlarında(EAF) Çelik Üretimi,hurda olan çeliğin elektrik ark fırınlarında yüksek sıcaklık altında eritilerek katı fazdan sıvı faza getirilmesi ve sonrasında yüksek kaliteli çeliğe dönüştürülmesi işlemidir. Dünya genelinde çelik üretimin üçte biri bu yöntemle üretilmektedir. Hurda olmuş çeliğin tekrar kullanılabilmesi ve istenen oranda alaşıma sahip çelik üretilebilmesi bu yöntemin avantajlarındandır. Paslanmaz çelik bu yöntemle üretilmektedir. EAF’lerin kapasitesi 50-150 ton arasında değişirken, üretim süresi 45dk-2sa aralığındadır. Fırın sıcaklığı 1650°C’a kadar çıkmaktadır. Hurdaların geri dönüştürülmesi önemli bir sektör oluşturmaktadır. Fiziksel ve kimyasal olarak içeriğindeki atık oranı az olan hurdalar çok pahalıdır ve çeliğe dönüştürülmek için en son kullanılırlar.

META: Elektrik Ark Fırınlarında(EAF) Çelik Üretimi,nedir, sağladığı faydalar nelerdir ekseninde kapsamlı bilgi.

15- Bazik Oksijen Fırınında(BOF) Çelik Üretimi Nedir?

Bazik Oksijen Fırınında(BOF) Çelik Üretimi, Çelik üretim yöntemleri arasında en çok tercih edilendir. Çünkü diğer yöntemlerin geliştirilmesi ile daha verimli sonuçlar almak amacıyla sistematize edilmiştir. BOF’la sıvı fazdaki metal daha etkili bir şekilde karıştırılıyor ve sonucunda homojen bir dönüştürme sağlanmış oluyor, süre azalıyor ve daha fazla hurda kullanılabiliyordur. Bazik Oksijen Fırın, ismini kullanılan refraktörlerin türünün bazik oluşundan almaktadır. Bu fırınların kapasitesi 250 ton kadar olup, üretim süresi 15-20 dakikadır. Günümüz teknolojisiyle birleştirilen bu fırınlara yüklenecek maksimum sıvı metal ve hurda oranları, cüruf yapıcı katkı maddelerin miktarları, fırına oksijen üfleyen lansın yüksekliği ve üfleme zamanı otomatikleştirilip bilgisayar ortamında kontrolü sağlanmaktadır.

META: Bazik Oksijen Fırınında (BOF) Çelik Üretim Yöntemi nedir, sağladığı faydalar nelerdir ekseninde kapsamlı bilgi.

16- Petek Kiriş Nedir?

Petek Kiriş; çelik kiriş profillerin ortalarında bırakılan petek şeklinde boşluklardan ismini alan bu kiriş tipi, ekonomik ve hafif olmaları nedeniyle tercih edilmektedir. Sıcak haddelenmiş H ve I profillerin gövdeleri boyunca zig-zaglı olarak kesilip, kesilen iki farklı parçanın kesilmiş uçları birbirine bakacak şekilde kaynaklanmasıyla üretilirler. Bu kiriş tipi çatı, aşık, mertek, kolon, dikme olarak kullanılırlar. Petek kiriş kullanımını arttıran avantajları; düşey eğilme rijitliğini arttırmaları, aynı ağırlıktaki diğer kesit türlerine göre ataletlerinin daha fazla olması, estetik görünümü, yarattığı boşluğun tesisat geçişlerine izin vermesi sonucunda yerden tasarruf sağlanması ve estetik şıklık olarak sıralayabiliriz.

META: Petek Kiriş nedir, kullanım alanları nelerdir ekseninde kapsamlı bilgi.

17- Çelik Halat Nedir?

Çelik halatlar genellikle %0,4 ve %0,95 karbon içeriğine sahip alaşımsız karbon çelik tellerden elde edilir. Halat tellerinin yüksek mukavemeti çelik halat tellerinin büyük gerilme kuvvetlerini desteklemesini ve nispeten küçük çaplara sahip kasnakların üzerinden geçmesini sağlar. Çelik halatlar bir merkezin etrafındaki bir veya daha fazla katmanda helezonik olarak yerleştirilmiş birkaç telden oluşan bir grup çelik ipten oluşur. Merkezdeki yapı sentetik malzemeden veya doğal liflerden oluşan lifli bir yapıdan meydana gelir. Sentetik lifler doğal liflere oranla daha güçlü, daha pürüzsüzdürler fakat yağ emme oranları düşüktür. Kendi ağırlıklarının %15’i kadar yağları emebilen doğal lifler bu sayede iç telleri korozyondan daha iyi korur. Fiber kaynaklı lifler esneklik ve elastiklik kabiliyetleri yüksektir ancak bununla birlikte kolay ezilme dezavantajına sahiptirler.
Her türlü ortam için en dayanlıklı olan çelik halat tipi bağımsız tel halat göbeği olarak adlandırılan (IWRC) halat tipidir.

META: Çelik halat nedir, nasıl elde edilir ekseninde kapsamlı bilgiler.

18- Alaşımlı Çelik Nedir?

Alaşımlı Çelik; doğal olarak her çelik bir alaşımdır. Ancak tüm çeliklere alaşımlı çelik denmez. Alaşımlı çelik terimi karbonlara ek olarak ilave edilen diğer alaşım elementleri ile oluşan bir çelik türüdür. Alaşımlı çelikler mukavemet, sertlik, tokluk, aşınma direnci, korozyon direnci, sertleştirilebilirlik ve sıcak sertlik gibi gelişmiş özelliklere sahiptir. Bu çelikler türbin bıçakları gibi üstün özellikler gerektiren yerlerde, jet motorlarında, uzay araçlarında ve nükleer reaktörlerde kullanılmaktadır.
Çeliğin alaşım elementleri ile etkileşimi şu şekildedir. Bizmut elementi çeliğin işlenebilirliğini arttırır. Bor çeliği güçlendirir ve sertleştirir. Krom sertleşebilirliğini arttırır. Aynı zamanda korozyon direncini de arttırır. Bakır da çeliğin korozyon direncini arttıran bir elementtir. Kurşun çeliğin işlenebilirliğini geliştirir. Kükürt ve fosfor ile etkileşimi çeliğin gevrekliğini azaltır. Ayrıca erimiş çelikten aşırı oksijenin çıkarılmasına yardımcı olur. Nikel çeliğin korozyon direncini arttırır. Silikon çeliğin gücünü arttırır. Sülfür, serbest işleme özellikleri kazandırır. Vanadyum elementi sünekliği korurken çeliğin gücünü arttırır. İnce taneli yapıyı teşvik eder. Yüksek sıcaklıklarda doygunluğu arttırır.

META: Alaşımlı Çelik nedir, nerelerde kullanılır ekseninde kapsamlı bilgiler.

19- Karbon Çeliği Nedir?

Karbon Çeliği; içeriğindeki karbon miktarına göre Karbon yüzdesi arttıkça çelik ısıl işlem yoluyla daha sert ve daha güçlü hale gelebilir. Isıl işlemden de bağımsız olarak, karbon oranı arttıkça kaynaklanabilirlik azalır. Karbon çeliklerde yüksek karbon içeriği erime noktasını düşürür. Karbon çeliği içerdiği karbon oranına göre düşük karbonlu çelik, orta karbonlu çelik, yüksek karbonlu çelik ve ultra yüksek karbonlu çelik olarak dörde ayrılır. Düşük karbonlu çelik %0,05 ile %0.30 arasında karbon içerir. Düz karbon çeliği olarak da bilinen düşük karbonlu yumuşak çelik türü en yaygın olan çelik ürünüdür. Birçok uygulama için kabul edilebilir malzeme özelliklerine sahiptir. Yumuşak çelik nispeten düşük bir çekme mukavemetine sahiptir. Ancak ucuz ve oluşturulması kolaydır. Çelikteki karbon oranı %0.3 ve %0.8 aralığında olursa orta karbonlu çelik olarak adlandırılır. Bu çelik türü sünekliği ve mukavemeti dengeler ve iyi aşınma direncine sahiptir. Büyük parçalar, dövme ve otomotiv parçaları için kullanılır. Yüksek karbonlu çelik ise yaklaşık %0,8 ile %2,0 arasında karbon içeriğine sahiptir. Yaylar, kenarlı aletler ve yüksek mukavemetli tellerde kullanılır. Ultra yüksek karbonlu çelik yaklaşık %3,25 ile %4.0 arasında karbon içerir. Büyük sertliğe sahip Temperli çelikler bu sınıftadır. Bıçaklar, akslar ve zımbalar bu tip çelikten üretilir.

META: Karbon Çeliği nedir, kullanım alanları nelerdir ekseninde kapsamlı bilgi.

20- Beton Çeliği Nedir?

Beton Çeliği, betonarme yapılarda beton donatısı olarak kullanılan beton çeliği dairesel kesitli, yüzeyleri nervürlü veya profilli olan çelik çubuklara denir. Betonarme yapılarda çeliğin çevresinden gelen çekme kuvvetlerine karşı koyma görevi vardır. Betonarme yapılarda beton basınç uygularken, çelik bu basıncı çekmeye çalışır. Bu sebeple betonarme yapılarda kullanılan çelikler değişik çap ve şekillerde olur. Kullanım amaçlarına göre formları ile düz, profilli ve nervürlü olarak üç tiptedir.
META: Beton Çeliği nedir, neden kullanılır ekseninde kapsamlı bilgi.

21- Manganez Çeliği Nedir?

Manganez Çeliği, bileşiminde %13 oranında mangan bulunan, aşınmaya dayanıklı çelik tipidir. Mangan çeliğin sertleşebilirliğini, su verme derinliğini arttırır. Bu sebeple manganlı çelikler su verme işleminde daha tutarlı bir davranış sergiler. Manganlı çeliklerde su verme işleminin yağ kullanılarak yapılabiliyor olması da işlem sırasındaki çatlama eğilimlerini azaltır. Bu artılar çeliğin içindeki karbon miktarı ile de alakalıdır ve karbon miktarı arttıkça manganın çeliğe kazandırdığı bu özellikler de artar.

META: Manganez Çeliği nedir, kullanım alanları nelerdir ekseninde kapsamlı bilgi.

22- Tungsten Çelik Nedir?

Tungsten Çelik; Tungsten elementi çok sert, ağır, çelik grisi renkte bir geçiş metalidir. Sağlam bir fiziksel yapıya sahiptir ve erime sıcaklığı çok yüksektir. Tungsten çeliği ise tungsten ve demir elementleri ile yapılan, sıcak ve soğuk dayanıklılığı yüksek bir alaşımdır. Tungsten, çeliğin erime noktasını arttırır. Tungsten Çeliği’nin içinde % 0,1 ile %2,5 oranında tungsten bulunur. Bu çelik tipinin yüksek sıcaklığa olan dayanımı sayesinde avadanlık yapımında kullanılır.

META: Tungsten çeliği nasıl bir alaşımdır, kullanım alanları nelerdir ekseninde kapsamlı bilgi.

23- Molibden Çeliği Nedir?

Molibden Çeliği; %10-15 oranında molibden içeren çelik tipidir. Özellikleri tungsten çeliğine benzerdir. Molibden, 42 atom numaralı, bir elementtir. Molibden yeryüzünde serbest bir metal olarak doğal yollardan meydana gelmez. Sadece minerallerde çeşitli oksidasyon durumlarında bulunur. Molibden kararlı yapısıyla çeliğin dayanıklılığını arttırır böylece takım tezgahlarının kesme parçalarını ve aynı zamanda turbojet motorlarının türbin kanatlarını yapmak için kullanılır. Ayrıca roket motorlarının yapımında da kullanılır.

META: Molibden Çeliği nedir, nerelerde kullanımı uygundur ekseninde kapsamlı bilgi.

24- Silisyum Çeliği Nedir?

Silisyum Çeliği, özel manyetik etkiler ortaya çıkartmak için uyarlanmış özel bir çelik türüdür. Silisyum çeliğin elektriksel direncini nemli ölçüde arttırır. Bu da indüksiyon akımlarını azaltır, böylece çekirdek kaybı azalır. Bununla birlikte tane yapısı haddeleme esnasında malzemenin işlenebilirliğini olumsuz yönde etkileyen merali sertleştirir ve gevrekleştirir. Silisyum, çeliğin manyetik özelliklerini geliştirir.

META: Silisyum Çeliği nedir, nerelerde kullanımı yaygındır ekseninde kapsamlı bilgiler.

25- Konteyner Nedir?

Konteyner; fabrikalarda, çelik levhalardan üretilen modüler yapılara verilen addır. Fabrika ortamında tüm kullanım yerleri hazırlanıp kullanılacağı yere yerleştirilerek tesisat bağlantılarının eklenmesi ile kullanıma hazır hale getirilen yapı tipidir. Farklı iklim koşullarına dayanıklılığı, üretim hızının yüksekliği, düşük maliyeti ve doğal afetlere dayanıklılığı konteyneri diğer yapılara göre öne çıkartır. Farklı noktalarda kullanılabilme, ihtiyaç duyulduğunda taşınarak tekrar konumlandırılabilme özellikleriyle de kolay ve hızlı çözümler sunabilmektedir.

META: Konteyner nedir, ne için kullanılır ekseninde kapsamlı bilgi.

Z26- Prefabrikasyon Nedir?

Prefabrikasyon; atölye ve fabrika şartlarında üretilmiş bileşen ve bağlantı elemanlarının sahaya taşınarak hızlı ve temiz bir inşaat yöntemi ile birleştirilmesine denir. Bu terim temel inşaat malzemelerinin tüm montajının gerçekleştirileceği sahaya taşınmasını kapsayan daha geleneksel inşaat yönteminden ayırmak için kullanılır.
Prefabrikasyon terimi sabit bir sahadaki yapılar dışındaki parça ve bileşenlerini üretimini de kapsar. Bir makine ya da hareketli bir yapının ana üretim yerinden başka bir konuma kaydırılması durumunda da sıklıkla kullanılır.
Prefabrik yöntem eski çağlardan beri kullanılmaktadır. Bilinen en eski yol olan, İngiltere’de M.Ö. 3800 civarında inşa edilen Sweet Track’in sahaya monte edilmek üzere getirilen prefabrik ahşap bölümlerin kullanılarak üretildiği iddia edilmektedir. Güncel yaşamda da yaşam alanı olarak kullanılmasına en büyük örnek 1755 Lizbon depreminden sonra Baxia bölgesinde inşa edilen prefabrikasyon yapı grubu verilebilir.

META: Prefabrikasyon ne için adlandırılır, kullanım yerleri nelerdir ekseninde kapsamlı bilgi.

27-Prekast Yöntemi Nedir?

Prekast; Kelime çözümlenmesi olara pre ve cast kelimelerinin birleşmesinden oluşur. Pre, ön anlamına, cast ise döküm anlamına gelmektedir. Precast ifadesi ya da Türkçe kullanımı ile prekast ifadesi de önceden dökülmüş demektir. Genel anlamında prekast üretim yerinde imal edilen betonun montajlanacağı sahaya taşınması işlemini kapsar. Standart beton döküm işleminde sahada beton dökümü için kalıp oluşturulur ve o alanda beton kürlenir. Prefabrik yapılar da bu anlamda aslında birer prekast uygulamasıdır.
Prekast yöntemi antik roma döneminden beri kullanılmaktadır. Bu dönemde su kemeri, su kanalı ve tünel gibi karmaşık yapılarda uygulandığı bilinmektedir. Prekast tekniği hızlı bir şekilde projelerin tamamlanabiliyor olması nedeni ile tercih sebebidir.
Konteynerin en sık kullanım yeri inşaat ve şantiyelerdir. Şantiyelerde işçilerin barınma ihtiyacını gidermekle birlikte ofis kullanımı, yemekhane kullanımı, revir ve depo işlevi ile kullanılabilir.

META: Prekast yöntemi nedir, kullanım biçimi nasıldır ekseninde kapsamlı bilgi.

28- Sanayi Binaları Nedir?

Sanayi Binaları; herhangi bir eşyanın üretildiği, değiştirildiği, onarım ve temizleme işlemlerinin yapıldığı, yıkama, kırım, montaj ve işleme faaliyetlerinin gerçekleştirildiği yapılara verilen addır. Sanayi Devrimi sırasında ön plana çıkan sanayi yapıları tanımı yeni faaliyetler, malzemeler ve tekniklerin kullanıldığı yerler olması sebebiyle dönemin en yenilikçi yapıları arasında yer almalarını sağlamıştır. Sanayi Devrimi’nden sonraki dönüşümü ve modernleşme çabalarını yansıtan ilginç mimari tasarımlara zemin oluşturmuştur. Bu bağlamda farklı mimari tasarım denemeleri için kullanılan sanayi yapıları aynı zamanda büyük hacim ihtiyaçlarına karşılık verdiği için konstrüksiyon tercihlerinde genelde çelik yapı malzemesini tercih ediyorlar.

META: Sanayi Binaları hangi yapılar için adlandırılır? Sanayi Binaları kapsamında detaylı bilgi.

29 – Prefabrik Ünite Nedir?

Prefabrik Ünite; Prefabrik bileşenlerden oluşan, önceden yapılan statik hesaplamalara göre üretilmiş ve hazırlanmış, kurulmaya hazır yapı tipidir. Elemanlarının ve bileşenlerinin çoğunluğunun yerinde montajlanmak üzere proje sahasından farklı bir atölye veya fabrikada üretildiği standart prefabrik parçalardan oluşan yapıya denir. Çelik, metal, beton ya da kereste olarak farklı tipleri geliştirilebilir. Ülkemizde Gölcük, Düzce ve Van depremlerinin ardından bu yapım türünün önemi artmıştır. Başta ev tipi yapılar olmak üzere şantiye yapıları, ofisler, sosyal tesisler, okullar, hastaneler, kamp yapıları, askeri yapılarda kullanımı görülmektedir.

META: Prefabrik Ünite nedir, hangi yapı türleri için adlandırılır ekseninde kapsamlı bilgi.

30- Prefabrik İnşaat Nedir?

Prefabrik İnşaat,fabrika ve atölye ortamında yerinde montaj prensibi ile üretilen bileşen ve bileşen gruplarının uygulama yerinde hızlı ve temiz inşaat yöntemi ile birleştirilmesine denir. Tasarımları ekseninde statik hesaplamaları yapılan, önceden hazırlanmış, modüler yapı malzemeleri ile inşa etme yöntemine son yıllarda talep fazladır.
İnşaat sektöründe sağladığı kısa sürede teslim etme avantajı ile kendine önemli bir yer edinmiş konumdadır. Üretimin sistematizi edilmesi yani parçaların tek kalıp üzerinden çıkarılması daha düşük maliyet ve kolay işçiliğin yanında zamandan tasarruf sağlamaktadır. Bu nedenle afet durumlarda acil konut ihtiyaçlarına karşılık inşaat yöntemi olarak prefabrik inşaat tercih edilir.

META: Prefabrik İnşaat nedir, kullanım biçimleri nasıldır ekseninde kapsamlı bilgiler.

31- Saha Montajı Nedir?

Saha Montajı,projenin en kritik aşamalarından biridir. Şantiye montajı olarak da adlandırılabilir. Ayrı ayrı üretilmiş bileşen ve parçaların uygun teknikler ve yetkin mühendislik pratikleri kullanılarak yerinde birleştirme, işe uygun hale getirme işlemine denir. Uygun ve güvenli bir ortamın tesis edilmesi montajın başlaması için gereken ilk koşuldur. İmalat alanında üretimi sağlanan yapı bileşenlerine hâkim bir ekip tarafından sahaya taşınıp, birleştirilmesi aşamasına saha montajı denir.

META: Saha Montajı nedir, kullanım alanları nelerdir ekseninde kapsamlı bilgi.

32- Hafif Prefabrikasyon Nedir?

Hafif Prefabrikasyon, kullanılan prefabrikasyon bileşenlerinin ağırlığa göre ayrılan çeşitlerinden bir tanesidir. Küçük ve hafif bileşenlerden oluşan prefabrikasyon türüne hafif prefabrikasyon denir.
Eleman ağırlığı 30 kilogramdan az olması koşulu söz konusudur. Bu yapı çeşitlerini tek ve çift katlı prefabrik yapıları, wc ve duş kabinlerini, polyster kabinleri, sandwich panel kabinleri ve mobil konteynırları şeklinde sıralayabiliriz. Hafif prefabrikasyon, ağır prefabrikasyona göre çok daha eskidir. Şantiye organizasyonlarındaki tüm son gelişmelerden yararlanarak gelişim göstermiştir; hafif kolonlu kule vinçler, beton üretim noktaları, dağıtıcı aletleri, vibratörler, perküsyon-rotasyon sondaj makineleri, kaplama ve onarım için reçine harcı, kum kazıma makineleri, yapıştırıcılar vb…

META: Hafif Prefabrikasyon nedir, ne için kullanılır ekseninde kapsamlı bilgi.

33- Ağır Prefabrikasyon Nedir?

Ağır Prefabrikasyon, kullanılan prefabrikasyon bileşenlerinin ağırlığa göre ayrılan çeşitlerinden bir tanesidir. Gelişen teknoloji ile şekillenen mühendislik yöntemleri ve tasarım anlayışları ile beraber hız, maliyet gibi ögeler üzerine yoğunlaşan inşaat sektörü daha verimli bir yöntem olan prefabrikasyonu tercih etmeye başladı. Bu bağlamda özellikle hacim olarak büyük projelerin -endüstri yapıları gibi- kurulumu için ağır ve büyük yapısal elemanları ağır prefabrikasyon yöntemi ile çözmeye başladı. Bu bağlamda imalat yerinde hazırlanmış ağır ve büyük yapı bileşenlerinin vinçlerle sahaya taşınarak montaj alanına yerleştirilmesi işlemine denir.

META: Ağır Prefabrikasyon, nedir, ne için kullanılır ekseninde kapsamlı bilgi.

34- Açık Prefabrikasyon Nedir?

Açık Prefabrikasyon, bir ürünün bileşenlerinin farklı üreticiler tarafından üretilip bu bileşenlerin birbiriyle uyumlu olup beraber kullanılabilmesi ve ürünün geneli için de uyum sağlaması üzerine kurulan sisteme açık sistem denir. Açık prefabrikasyon ise aynı mantıkla; farklı üreticiler tarafından kabul edilen standart boyutlar ile seri üretim yapılıp ardından fabrikaların bu ürünleri kataloglandırıp önceden tanımlanmış olan yapı elemanlarının üretilmesi ve şantiyeye getirilip montajlanmasıyla oluşan prefabrikasyon çeşididir. Açık prefabrikasyonda amaç üretimi hızlandırmak, maliyetini azaltmak ve verimi yükseltmektir. İleri seviyede makineleşmiş üretim yöntemlerine olanak sağlamak ve iş gücünden büyük tasarruf için kaçınılmaz bir yapım yöntemidir.

META: Açık Prefabrikasyon, nedir, ne için kullanılır ekseninde kapsamlı bilgi.

35- Yarı Açık Prefabrikasyon Nedir?

Yarı Açık Prefabrikasyon, bu sistemde; üretilen bir yapı sisteminin üretim amacının dışına taşarak farklı işlev kazanması üzerine kurgulanır. Yarı açık prefabrikasyon yöntemi; kapalı özellik göstermesi için üretilen bir yapı bileşeninin uygulama sırasında diğer yapı elemanlarının başka sistemlerin elemanı olmasına izin vermektedir. Sistemin mekanizmasının düzgün çalışması, sistemler arası plan ve programın tam ve eksiksiz şekilde olması gerekir ki bu yöntem doğru işlesin.

META: Yarı Açık Prefabrikasyon nedir, üretim amacı nedir ekseninde kapsamlı bilgi.

36- Kapalı Prefabrikasyon Nedir?

Kapalı Prefabrikasyon, sistem teorisine göre sistemi oluşturan bileşenlerin her birinin girdisi aynı zamanda diğer elemanların çıktısıdır. Bu işleyiş bir kapalı sistem oluşturur. Sistemi belirli yapı grubunun bileşenlerinin sadece bu yapı grubu için imalat yerinde özel olarak hazırlanmasına dayanan prefabrikasyon türüne kapalı prefabrikasyon denir.

META: Kapalı Prefabrikasyon nedir, üretim amacı nedir, malzemeleri nelerdir ekseninde kapsamlı bilgi.

37- Ön Fabrikasyon Nedir?

Ön fabrikasyon, bir yapının bileşenlerinin saha dışında yapılan üretimi, bileşenlerin birleştirilmesi ve sonrasında yapının yerleştirileceği inşaat alanına/sahaya nakledilme proseslerinin kusursuz işlemesi için yapılan bir işlemdir. Şantiye sahasında uygulamaya başlanana kadarki dönemin yönetimini hızlandıran, o sürece verim katan bir evredir. Özellikle hızlı bir üretim beklentisi üzerine tercih edilen yapı şantiyeleri için uygulama aşamasında oluşabilecek uyumsuzluk ve aksamaları önlemek için gerekli bir kontrol aşamadır. İnşaat sürecini kısa tutmak isteyen yatırımcılar için gereksiz işçilik, şantiye maliyetlerini azaltır böylece toplam yatırım maliyeti ve inşaat süresi de azalmış olur.

META: Ön fabrikasyon hangi durumlar için kullanılır ekseninde kapsamlı bilgi.

38- Kısmi Prefabrikasyon Nedir?

Prefabrikasyon işlemi inşaat sürecinin hız, maliyet, verim gibi bileşenlerini arttırmak için planlanır. Yapıyı oluşturan bileşenler saha dışında üretilmek üzere planlanırken inşaat süreci için en uygun olan plan şeması çizilir. Planlama kararları alınırken yapıyı oluşturan bileşenlerin tamamının değil de gerekli görülen parçalarının fabrikada üretilmesinin planlandığı prefabrikasyon türüne kısmi prefabrikasyon denir. Üretimin yöneldiği amaç doğrultusunda hazırlanan organizasyon süreci için prefabrikasyonun belli bir kısma uygulanacak olması sistematik düzenin gerekli bulunan bir aşamasıdır.

META: Kısmi prefabrikasyon nedir, nerelerde kullanılır ekseninde kapsamlı bilgi.

39- Total Prefabrikasyon Nedir?

Total prefabrikasyon, yapı bileşenlerinin tamamının saha dışında bir fabrikada üretiminin yapıldığı prefabrikasyon türüdür. Yapıyı oluşturacak elemanların tamamının önceden üretilerek hazırlanması sonrasında sahaya getirilerek şantiye kurulup montajlanmasıdır. Şantiye çalışma yöntemlerini fabrika üretim yöntemleri gibi çalıştırırarak; zaman, işçilik, maliyet gibi verilerden kazanç sağlamak amaçlanır.

META: Total prefabrikasyon hangi işler için adlandırılır ekseninde kapsamlı bilgi.

40- Yapı Nedir?

Yapı, bünyesinde insan gereksinimlerine olanak veren, farklı eylem ve fonsiyonları gerçekleştiren, belirli bir arazi üzerinde yükselen strüktür. Barınak, konut, yol, köprü vb. türlerin meydana getirilişinde uyulan dizge, her türlü mimarlık yapıtı. Dünya üzerindeki topografyaların oluşturdukları katmanların yerkabuğu düzlemindeki düzeni. İnsan beyni ve işçiliği ile yapılan bileşenleri arasında dengeli ilişkiler olan ve böylece bir iç düzene sahip birleşimler. Tüm bu tanımların peşi sıra söyleyebiliriz ki insan, hayvan ve bitkilerin ihtiyaçlarını gidermek ve onları olumsuz doğa koşullarından korumak için tasarlanan ve farklı yapı malzeleri kullanılarak inşa edilen kurumlara yapı denir.

META: Yapı nedir, neleri kapsar ekseninde kapsamlı bilgiler.

41- Daimi Yapı Nedir?

Daimi Yapı, yapılar bünyesinde barındıracakları fonksiyonlarla nitelik ve nicelik gerektiren bağlara sahiptirler. Yapı oluşum sürecinde tabii tutulduğu planlanmaya göre kullanıcısı için gerekli ihtiyaçlara karşılık verecek şekilde tasarlanır ve inşa edilir. Bu bağlamda kullanıcısının yapıyı kullanım nedeni ve şekline göre yapıların kullanım sürelerine karar verilir. Süresiz olarak tasarlanan bu yapılara daimi/kalıcı yapılar denir. Konutlar, okul ve ticari binalar daimi yapı türlerine örnek verilebilir.

META: Daimi Yapı nedir, hangi fonksiyonlar için kullanılır ekseninde kapsamlı bilgi.

42- Muvakkat/Geçici Yapı Nedir?

Muvakkat/Geçici Yapı, imar Kanunu kapsamında 33. maddede ele alınan muvakkat yapı olarakta adlandırılan genel hizmetler için kullanılan, cephe ve yoğunluk bakımında inşaate elverişli olmayan arazilerde yapılmasına izin verilen tek katlı kamu yapıları, şantiye yapıları gibi inşaat süresinde kullanıldıktan sonra yıkılan yapı tipleridir. Şantiye yapıları şantiyede çalışanların barınma, çalışma, yeme içme vb. günlük ihtiyaçlarını karşılamak için yapıldıkları için kullanıcısı geçicidir dolayısıyla yapı da geçicidir. Kullanım izni dolup inşaat tamamlandığında yıkılıp tasfiye edilirler.

META: Muvakkat/Geçici Yapı nedir, neden kulllanılır ekseninde detaylı bilgi.

43- Kaba Yapı Nedir?

Kaba Yapı, yapılara temel, ana ve ara duvarlar, kolon, kiriş, çatı, döşeme gibi yapıyı ayakta tutan ve dış etkilere karşı koruyan yapı elemanlarının işlenmiş haline denir. Halk dilindeki tabiriyle adlandırılan kaba yapı için çıplak inşaat demekte mümkündür. Tuğla, demir, çelik, kireç, çimento, çakıl, kum, izolasyon, dolgu duvar vb. malzemeleri ile tesisatları döşenmiş halidir. Henüz iç sıvası ve boyası yapılmamış, çerçeveleri takılmamış, aydınlatma sistemleri döşenmemiştir. Yapının dış tasarımı ve genel konseptini belirleyen unsurların işlendiği, iç mimari tasarım detaylarına henüz başlanmamış şeklidir.

META: Kaba Yapı hangi unsurlar için adlandırılır, işlevi nedir ekseninde kapsamlı bilgi.

44- İnce Yapı Nedir?

İnce Yapı; Bir yapıda taşıyıcı sistem imalatı yani kaba inşaat kısmı tamamlandıktan harçlı imalatlar olarakta adlandırılan ince işlere geçilir. Zeminde şap, tesviye betonu gibi düzenlemelerin yapılıp zeminin ve döşemelerin uygun hale getirilip istenen şekilde kaplanması, duvar örme işleri ve tasarıma göre kaplanması, dış ve iç cephe kaplamaları, sıva işleri, dekoratif ve endüstriyel boya kaplamaları ve onarımları gibi ince işler için kullanılan kavrama ince yapı denir. Genel olarak iç mimari tasarımların şantiye uygulamaları için kullanılan bir kelimedir.

META: İnce yapı hangi unsurlar için adlandırılır, işlevi nedir ekseninde kapsamlı bilgi.

45- Krom Çeliği Nedir?

Krom Çeliği, paslanmaya karşı dirençli, yaklaşık %14 ve üzerinde krom içeren ve paslanmaz çelik olarak adlandırılan bir çelik türüdür. Buradaki paslanmaz çelik ifadesi paslanmaya karşı dirençli yapısını belirtir. Paslanmaz çelik ifadesine rağmen çeliğin koşullara bağlı olarak paslanabilirliği belirtmek gerekir. Krom çeliklerin çekme ve yüksek sıcaklık dayanımlarını arttırır. Sünekliği düşürür ve kırılganlığa sebep olur. Bu olası olumsuz etkileri azaltmak için krom genellikle nikel ve molibden elementleri ile birlikte kullanılır.

META: Krom Çeliği, paslanmaya karşı dirençli olan bir çelik türüdür. Kullanım alanları ve şekli nelerdir ekseninde kapsamlı bilgi.

46- Yapı malzemesi Nedir?

Yapı malzemesi; inşaat amaçlı kullanılan malzemeleri kapsar. Kil, kaya, kum, odun, ahşap gibi maddeler binaları inşa etmek için kullanılmıştır. Doğal malzemelerin yanı sıra insan yapımı birçok ürün de yapı malzemesi olarak kullanılmaktadır. Yapı malzemelerinin üretimi belirli sanayi kolları üzerine kuruludur. Bu malzemelerin üretimi ve kullanımı marangozluk, yalıtım, sıhhi tesisat ve çatı kaplama gibi uzmanlık alanlarına ayrılır. Yapı endüstrisinde birçok yapı malzemesi kullanılmaktadır.

Bu malzeme ve ürün kategorileri mimarlar, inşaat mühendisleri, müteahhitler ve proje yöneticileri tarafından inşaat projelerinde kullanılan malzeme ve yöntemleri tanımlamak için kullanılır.

META: Yapı malzemesi nedir, neleri içerir ekseninde kapsamlı bilgi.

47- Statik Nedir?

Statik kelime anlamı olarak durağan olarak tanımlanır, fiziğin statik dengede duran sistemlerle igilenen bilim dalı olarak tanımlanır. Bir cismin bileşenleri, birbirlerine göre göreli olarak hareket halinde değillerse o cismin statik dengede olduğu kabul edilir. Bu denge durumu Newton’un birinci ve ikinci yasaları ile açıklanacak olursa; kuvvetler toplamının sıfıra eşitlenmesi birinci, momentler toplamının sıfıra eşitlenmesi ise ikinci koşuldur.
Yapıların mukavemet yönünden incelenmesi içinde statik kelimesi kullanılır. Aynı bağlamda bir yapının kuvvetlerinin kendi içinde dengede olması durumu statik olarak uygunluk belirtir.

META: Kelime anlamı olarak durağan olarak tanımlanan statik nedir, kullanım alanları nelerdir ekseninde kapsamlı bilgi.

48- Yapı Bileşeni Nedir?

Yapı bileşeni, yapıların elemanter parçalarına, gereçlerine, yapıyı oluşturan kuvvetlerden her birine verilen addır.
Belirli bir fonksiyon, işveren, arazi ve koşullar çerçevesinde tasarlanmış ve üretimi yapılmış yapıyı oluşturan ürünlerdir. Yapı bileşenleri her yapı için özelleşmiş olup, bu farklı bileşenlerin farklı birleşimleri farklı yapıları oluşturmakta, farklı bir yapıya referans vermemektedir.

META: Yapı bileşeni nedir, neleri kapsar ekseninde detaylı bilgi.

49- Yapı Denetim Kuruluşu Nedir?

Yapı Denetim Kuruluşu, yapı sahibi adına müteahhidi denetlemekle görevli bir platformdur. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan bu işi yapmak üzere izni olan yapı denetim firmaları yalnızca bu işle uğraşan, hükmi şahsiyetleri olan kuruluşlardır. Bir yapının ruhsatının, tekniğinin, tasarımının, insan güvenliği için uyulması gereken her türlü kuralın; aykırı, eksik, hatalı ve yaralı olması gibi nedenlerden dolayı olası tüm hasarlardan yapı sahibine ve ilgili yönetime karşı yapı denetimcileri sorumludur. Sorumluluk süreleri yapıların strükleri için 15 yıl, diğer kısımlar için 2 yıl kadardır ve bu süreler yapı kullanım izni alınmadan başlar. Bu kuruluşlar aynı zamanda hasar görmüş yapıların zarara uğramış sahiplerinin haklarını korur.

META: Yapı Denetim Kuruluşu nedir, görevleri nelerdir ekseninde kapsamlı bilgi.

50- Yapı Donanımı Nedir?

Yapı Donanımı; Halk dilinde kullanılan adıyla, “teçhizat” olarak kulağımıza daha aşina gelen donanım kelimesi bir işin yapılması için sahip olunması gerekli tüm alet-edavatlara verilen isimdir. Bu bağlamda yapı donanımı, yapıları oluşturmak için gerekli tüm elemanlara verilen isimdir. Bu elemanların dahil olduğu bir iş mekanizasyonu oluşturmak özellikle büyük ve karmaşık inşaat projelerinin hız, verim ve yüksek kalite standartlarında teslimleri için çok önemlidir. Herhangi bir yapı projesinin inşasında yer alan temel işlemler: temel için toğrağın kazılması, kazılan toprağın taşınması, yerleştirme, sıkıştırma, tesviye, dozerle kazıma vb. gibi sıralanabilir. Bu işlemlerin yapılmasını sağlayan yapı donanımlarına da örnek vermek gerekirse ekskavatör, halatlı ekskavatör, hafriyat ekipmanları, çekme ekipmanları, kule vinçler, mobil vinçler, paletli vinçler, taşıma, tarama, pompalama, sıkıştırma, kazık, doldurma, malzeme test cihazları…

META: Yapı Donanımı nedir, hangi malzemeleri içerir ekseninde kapsamlı bilgi.

51- Yapı Elemanı Nedir?

Yapı Elemanı, bir yapının bütünü içerisinde yer alan strüktürel olarak yapıyı oluşturan veya tamamlayan ögelere denir. Taşıyıcı elemanlar (kaba yapı), tamamlayıcı elemanlar (ince yapı) ve tesisat elemanları olarak üç ana başlık altında incelenebilir. Taşıyıcı elemanlar duvar, çatı, kolon, kiriş, döşeme, doğrama, temeldir. Tamamlayıcı yapı elemanları kapı ve pencere doğramaları, döşeme, duvar, tavan, merdiven ve çatı kaplamaları, merdiven, balkon ve teras korkulukları, su, nem, ses ve ısı yalıtımları, boya ve badanalardır. Tesisat elemanları ise temiz pis ve sıcak su tesisatları, elektrik tesisatları, ısıtma kalorifer tesisatı, havalandırma tesisatı, klima tesisatı, asansör tesisatı, kanalizasyon tesisatıdır.

52- Yapı Fiziği Nedir?

Yapı Fiziği, yapılardaki önemli fiziksel ve kimyasal fenomenlerin denetimini sağlayan, düzenleyen ve gerekli önlemlerin alınması konusunda ihtiyaç duyulan çözümleri üreten yapı bilim dalıdır. Yapı fiziği belirli bir vaziyet ve aksiyon şekli için gereken fiziki ortam şartlarını saptamak ve bu şartları olabilecek en iktisadi, akılcı ve estetik çözümlerle yoluna koyar. Yapı fiziğinin gerektirdiği kurallara uymamak binalarda büyük tahribatlara yol açabildiği için sağlıklı mimari sonuçlar alabilmek açısından hayati önem teşkil etmektedir. Binalarda mekanik, ısısal, su, nem, ses ve fiziko-kimyasal olarak oluşabilecek her türlü problem mimari olarak yapı fiziği problemleri kategorisinde incelenir.

META: Yapı Fiziği nedir, kullanı alanı neleri içerir ekseninde kapsamlı bilgi.

53- Bina Nedir?

Bina, içinde barınmak gibi temel ve diğer canlı ihtiyaçlarına imkan veren dayanımlı malzemeler ile inşa edilen, kapalı, genellikle bölmeli olan yapılara denir. Bir bina da duvarlar, çatı, giriş-çıkışı ve bölmeler arası geçişe imkan sağlayan kapılar, güneş ışığını binaya alan pencereler bulunur. Binalar içerisinde bulunan yaşam faaliyetlerine göre ayrılır ve bu faaliyetlerin ihtiyaçlarına göre tasarlanırlar. Barınma amacıyla kullanılan binalara mesken, iş yeri olarak kullanılan binalara han, yolcu konaklamalarının olduğu binalara otel, bünyesinde çeşitli tesis ve iş kollarını barındıranlara fabrika, resmi işler için kullanılan karakol, adalet sarayı, hükümet konağı, okul, hastane, kışla, farklı faaliyet alanlarına olanak veren kütüphane, sinema, konser salonu vb. bina çeşitleri mevcuttur.

META: Bina nedir, gerekli malzemeleri nedir ekseninde kapsamlı bilgi.

54- Akıllı Bina Nedir?

Akıllı Bina, yapıların enerji tüketimlerinin bina içerisinde konumlandırılan teçhizatlarla otomatik olarak kontrol altına alınabilen binalardır. Kullanıcının konforundan ödün vermeden bir binanın tükettiği enerjiyi minimum indirmek akıllı binaların görevidir. Dünya genelinde toplam enerji tüketimlerinin çok büyük bir kısmı binalar tarafından olmaktadır. Bina kullanıcısına yüksek konfor imkanı sunmak amacıyla kullanılan klimalar, ısıtma ve havalandırma sistemleri, aydınlatma vb. gibi sistemlerin neden olduğu yüksek enerji giderlerini kontrol altına almak amacıyla otomatik sistemler organize edilip geliştirilerek binalar akıllı hale getirilip ihtiyaç duydukları enerjileri kendi içlerinde oluşacak bir döngüyle karşılamaları sağlanmaya çalışılmaktadır.

META: Akıllı Bina nedir, diğer yapılardan farkı nedir ekseninde kapsamlı bilgi.

55- Umumi Bina Nedir?

Umumi Bina; Arapça kökenli bir sıfat olan umumi kelimesinin Türkçe karşılığı “genel, herkesi ilgilendiren” dir. Bu bağlamda umumi mekanlar kamusal alanlara karşılık gelir. Resmi binalarda bulunan sinema, tiyatro, opera, müze, kütüphane, konferans salonu, ibadet yerleri gibi kültürel fonksiyonlar ile gazino, düğün salonu gibi eğlence yapıları, otel, yurt, işhanı, büro, pasaj, çarşı gibi ticari yapılar, spor tesisleri, otopark, akaryakıt istasyonları, şehirlerarası dinlenme tesisleri, ulaştırma istasyonları vb. umuma ait yani kamusal binalardır. Binadan farklı olarak kapalı olmayan umumi alanlara ise meydan, park, çocuk bahçesi, yeşil saha, pazar yeri, semt spor alanı vb. mekanlar örnek verilebilir.

META: Umumi Bina nedir, hangi yapıları içerir ekseninde kapsamlı bilgi.

56- Yeşil Bina Nedir?

Yeşil bina, tasarlanma süresi arazi seçimiyle birlikte başlayan yapı türüdür çünkü yeşil binaların uygulanmasındaki en önemli etkenlerden bir tanesi arazidir. Yeşil binalar bulundukları arazinin ve bölgenin koşullarına göre minimum enerji harcayacak ve imkân olan durumlarda kendi enerjisini üretebilecek şekilde tasarlanır. Bu iş için güneş, rüzgâr, yağış gibi etkenler çok önemli olduğu için arazinin kendisi de doğrudan önemli bir rol alır. Bunun yanı sıra yenilenebilir kaynaklar tercih edilerek tabiata minimum zarar vermek hedeflenir, bu süreç şantiye sırasında başladığı için yapıda betonarme gibi eski yöntemlerdeki karbon salınımından kaçınılır ve çelik tercih edilir. Çelik, sürdürülebilir ve %90 geri dönüştürülebilir oluşundan olayı yeşil binaların olmazsa olmazları arasında yer alır.

META: Yeşil bina nedir, diğer yapı türlerinden farkı nedir ekseninde kapsamlı bilgi.

57- Konstrüksiyon Nedir?

Konstrüksiyon; daha çok strüktür ismiyle bilinir, farklı çeşit malzemelerin, farklı yöntemlerle bir araya getirilmesi ve bunun sonucunda ortaya çıkan oluşuma denir. Bu oluşum yapıya sonradan yüklenecek olan insan, makine, taşıt vb. gibi tüm yükleri taşıması hesaplanan bir sistemdir ve kendisine uygulanan kuvvetleri onu oluşturan birçok parça yardımıyla zemine aktarır ve bunu yaparken yapıda herhangi kalıcı bir iz bırakmaz. Çelik, strüktürü hafifletme, kesiti inceltme ve maliyeti düşürme gibi birçok özelliği sayesinde konstrüksiyonun büyük bir bölümünü oluşturmaktadır ve kendi içerisinde birçok dallanmaya sahiptir.

META: Konstrüksiyon yani strüktür nedir, kullanım alanları nelerdir ekseninde kapsamlı bilgi.

58- Dolu kontsrüksiyon Nedir?

Dolu kontsrüksiyon çelik ve ahşapta sık sık karşımıza çıkar. Yapıda oluşan yoğun yüklere karşı stabil kalabilmesi ve hasar görmeksizin bu yüklerin zemine aktarılabilmesi için tercih edilen konstrüksiyon çeşididir. İçinde hiçbir boşluk kalmayacak şekilde malzeme ile dolu olan bu konstrüksiyon tipi strüktürde ihtiyaç olan sağlamlığı sağlayarak, istenen güveni vermek konusunda tam not almaktadır. Dolu konstrüksiyon, ihtiyaç olan durumlar haricinde fazla tercih edilmez çünkü konstrüksiyonun boşluk kalmayacak şekilde dolu olması maliyetleri yükseltmektedir. Buna karşılık çelik sanayi, gelişen teknolojilerin de yardımıyla dolu konstrüksiyonlara gerek kalmaksızın daha az malzeme ile aynı işlevlerin gerçekleştirilebileceği yeni yöntemler sunmaktadır.

META: Dolu kontsrüksiyon nedir, nerelerde kullanılır ekseninde kapsamlı bilgi.

59- Izgara Konstrüksiyon Nedir?

Izgara Konstrüksiyon, çelik levha ve kalın döşemelere oranla birbirine bağlanan çok sayıda kiriş mantığı ile çalışması sayesinde çok daha az malzeme tüketilerek diğerleriyle aynı işlevi görür. Boşluklu yapısı sayesinde yapı içerisinde farklı perspektif ve farklı gölgeler sunarak yapının estetik seviyesini yukarı taşır. Birçok kirişden oluşması ve optimize edilmiş kalınlıklarda olması sayesinde yanal yüklere karşı da oldukça dayanıklıdırlar. Aynı zamanda geçirgenliği sayesinde yapıyı daha kullanışlı bir hale getirerek döşemeler arası hacimsel bağlılığı desteklemektedir.

META: Izgara Konstrüksiyon işlevi nedir ekseninde kapsamlı bilgi.

60- Mer’i konstrüksiyon Nedir?

Mer’i konstrüksiyon bazı konstrüksiyonlarda çatı kaplamaları tercih edilmemektedir. Bu yapılarda çatıyı oluşturmak için farklı yöntemlerle bir araya gelen ve farklı çeşitlerden oluşan çelikler alttan bakıldığı zaman kullanıcı tarafında görünür. Bu türdeki konstrüksiyonlar mer’i konstrüksiyon olarak adlandırılır. Mer’i konstrüksiyonlarda her şey alt taraftan görünebildiği için diğer konstrüksiyonlara oranlara daha simetrik, estetik parçalar ve stabil oluşunun yanı sıra göze hitap eden birleşim detayları tercih edilir.

META: Mer’i konstrüksiyon nedir, diğer yapılardan farkı nedir ekseninde kapsamlı bilgi.

61- Ölü konstrüksiyon Nedir?

Ölü konstrüksiyon, yapının kendisine ve strüktürüne ait yüklere denir. Örneğin bir köprünün betonarmesine, bağlantılarına ve desteklerinin tamamına ölü yük denirken üzerinden geçen yaya ve araçların oluşturdukları yükler bu sınıfa dahil edilmez. Bu yükler yapının her durumda zemine uygulamaya devam ettiği ve değişmeyen sabit yüklerdir.

META: Ölü konstrüksiyon nedir, hangi yapıları kapsar ekseninde detaylı bilgi.

62- Petek konstrüksiyon Nedir?

Petek konstrüksiyon, içinde dairesel, elips ya da zigzag şekillerinde boşluklar bırakılarak dökümü yapılan çeliklerdir. Bu çeşit konstrüksiyonlar yapıya esneklik ve estetik katmasının yanında yapının içerisinde daha ferah bir atmosfer sağlar. Bunların yanı sıra yapıdaki ölü yükü azaltarak yapıya hem esneklik hem de hafiflik kazandırır. Oluşturduğu bu hafiflikle birlikte maliyet fiyatlarını da aşağıya çekerek kullanıcı dostu bir kiriş çeşidi olmuş ve sıkça tercih edilen bir yöntem olmuştur. Döşeme kirişleri, çatı kirişleri, otoparklar, kolonlar, sanayi yapıları, asma katlar ve çeşitli çelik konstrüksiyon uygulamalarında kullanılmaktadır.

META: Petek konstrüksiyon nedir, nerelerde kullanılır ekseninde kapsamlı bilgi.

63- Konstrüktif Nedir?

Konstrüktif, yapılarda herhangi bir taşıyıcı/strüktürel işlevi bulunmaksızın bir detayın tamamlanması için kullanılan parçalara denir. Bu parçaların proje sırasında herhangi bir hesaba dahil edilmesi gerekmez. Projeye ek olarak kullanılan bir bulon, fazladan atılan bir kaynak ya da fazladan atılan bir vida bu sınıfa dahil edilebilir ve konstrüktif olarak adlandırılabilir.

META: Konstrüktif nedir, nerelerde kullanılır ekseninde kapsamlı bilgi.

64- ISO 14000 Nedir?

ISO 14000 serisi, Uluslararası Standardizasyon Örgütü(ISO) tarafından hazırlanan bir çevresel yönetim standartlar dizisidir. ISO 1400 serisi çevreye karşı olan sorumluluklarını idare etmek, çevresel performanslarını arttırmak isteyen her şirket ve kuruluşun kullanabileceği pratik bir kullanım olması açısından tercih edilen ölçünler bütünüdür.

META: ISO 14000 nedir, kullanım şekli nasıldır ekseninde kapsamlı bilgi.

65- ISO 14001 Nedir?

ISO 14001 standardı ise ISO 14000 serisinden en çok tercih edileni ve kullanılanıdır. Her çeşit kuruluş için gerekli çevre yönetim sistemini(ÇYS) belirler. En güncel versiyonu ISO 14001:2015 standardıdır. ISO 14001:2015 standardı kullanıcısına çevrenin oluşturacağı riskleri yönetebilmeniz için yardım sağlar, ulusal ve uluslararası uyum getirisi mevcuttur, müşteriye güven verir, çevre kirliliğinin kontrol altına alınmasına yardımcı olur, üretilen atıkların azaltılıp hammaddelerin ekonomik kullanımına yardım ederek üretim maliyetini düşürür, tüm bunların bir sonucu olarak tabi ki kurumsal imgenizi kuvvetlendirir.

META: ISO 14001 nedir, kullanım şekli nasıldır ekseninde kapsamlı bilgi.

66- Çevre Yönetim Sistemi(ÇYS) Nedir?

Çevre Yönetim Sistemi (ÇYS), gerçekleştirilmesi gereken üretimler için çevre analiz ve dizgelerine göre ihtiyaç olan gereklilikleri legal bir platformda sunarak çevrenin korunmasını ve bu korumanın devamlılığının sağlanmasının teminatını veren bir sistemdir. Sürdürülebilir tasarım, enerji verimliliği, iç ortam kalitesi, doğal kaynakların korunması ve atıkların azaltılması gibi bir binanın çevresel performansını arttırmak için çalışan bir platformdur.

META: Çevre Yönetim Sistemi(ÇYS) nedir, kullanım şekli nasıldır ekseninde kapsamlı bilgi.

67- Bulonlu(Cıvata) Birleşim Nedir?

Bulonlu(Cıvata) Birleşim. Silindirik bir gövdeye, altı köşeli başlığa sahip ucunda spiral bir diş açılmış birleşim aracına bulon denir. Bulonlu birleşimlerde strüktürel elemanda önceden delikler açılır ve bulonlar bu deliklere yerleştirilir sonrasında diş açılan uca pul(rondela) konulur pulun üzerine somun takılır. Olağan bulonlar; kaba(siyah) ve uygun(parlak), yüksek mukavemetli ve öngermeli bulon çeşitleri vardır. Bulonlar geçici yapılarda ve birleşimlerde, şantiye birleşim eklerinde, dinamik karaktere sahip yük aktarımlarında (öngermeli bulonlar), farklı karakterlerde malzemelerin birbirine bağlanmasında, büyük çekme kuvveti alan perçinlerin yerine ve mafsallarda pim olarak kullanılırlar. Bulonlu birleşimlerin diğer birleşim çeşitlerine göre en büyük avantajı çözülebilir olması yani sökülüp tekrar kullanılabilen yapılara imkân tanımasıdır.

META: bulonlu(Cıvata) birleşim nedir, kullanım şekli nasıldır ekseninde kapsamlı bilgi.

68- Öngermeli Bulon Nedir?

Öngermeli Bulon. Özellikle çok katlı yüksek yapılarda perçinlerin yerini alan öngermeli bulonlar, yüksek mukavemetlidir. Yumuşak çelikten üretilen diğer bulon türlerine nazaran iki kat fazla çekme mukavemetine sahiptirler. Demiryolu, köprü, ağır makine endüstrisinde kullanımı yaygındır. Bu bulon çeşidinin en önemli özelliği dönme momenti uygulanabilir olmasıdır. Bu sayede bulon ekseni doğrultusunda ortaya çıkan “öngerme kuvveti” nedeniyle birleştirilen yüzeylere uygulanan basınç kuvveti/gerilmeleri ve sürtünme kuvvetleri o noktaya önemli miktarda yük taşıma kapasitesi kazandırır.

META: Öngermeli Bulon nedir, kullanım şekli nasıldır ekseninde kapsamlı bilgi.

69- Perçin Bileşimler Nedir?

Perçin Bileşimler, yuvarlak çelikten preslenerek elde edilen, birleştirilecek parçalara önceden açılan delik çevresinde ezilme ve gövdesinde makaslama etkisiyle yük taşıyan birleşim tipidir. Perçin, bir baş ve gövdeden meydana gelir. Başın şekline göre bu özel biçimli elemanın yuvarlak ve gömme başlık olmak üzere iki tipi vardır. Esas perçin yerine konmuş ve dövülmüş halidir. Çünkü perçin yerine yerleştirilmeden önce esas halinden 1 mm daha az çapa sahiptir. Bu nedenle dövülerek esas halini alan bu birleşim elemanının üretiminde ana malzemeye göre daha yumuşak kalitede çelik kullanılır.
Perçinli bağlantılar çözülemez bağlantılardır ancak perçinin tahrip edilmesi sonucunda çözülebilirler.
Perçinin bağladığı malzeme ile yakın özelliklere sahip olması tercih edilmelidir çünkü ısıl genleşme farklılıkları göz önünde bulundurulmalıdır.
Perçinli bağlantılar ancak bindirme bağlantı ile mümkün olduğundan konstrüksiyonu ağırlaştırır.

META: Perçin Bileşimler nedir, kullanım şekli nasıldır ekseninde kapsamlı bilgi.

70- Kaynaklı birleşimler Nedir?

Kaynak; aynı veya benzer alaşım metallerin, belli bir ısı altında birleştirilmesi işine verilen addır. Bazı kaynak tiplerinde benzer alaşımlı bir metal (elektrod veya tel) kullanılır. Kaynak, çelik malzemenin birleşim kenarlarının ve elektrotun ergime sıcaklığına kadar ısıtılıp, eriyen çelik ve elektrotun kaynaşmalarını amaçlar.
Kaynaklı birleşimler çözülemez, tasarıma göre estetik sağlayabilen, kalifiye işçilik ve kontrol hizmeti gerektiren birleşim tipidir.
Küt kaynak ve köşe kayak olmak üzere iki farklı kaynak dikiş yöntemi vardır. Küt kaynak iki levhanın yan yana getirilip kenarları boyunca çekilmesi ile; köşe kaynak ise iki çelik levhanın birbirine dik veya en az 60o açı ile yerleştirilen yüzeyleri arasında yapılır.

META: Kaynaklı birleşimler nedir, kullanım şekli nasıldır ekseninde kapsamlı bilgi.

71- Mafsal Nedir?

Mafsalya da diğer adıyla eklem, hareketli iki parçanın hareket edebilme özelliklerinin korunarak birbirlerine bağlanmasını sağlayan mekanik sistemlerdir. Mafsallar hareketin doğrultusuna ve yönüne göre farklılaşırlar. Silindirik ve küresel olanlar en bilindik mafssal çeşitleridir. Silindirik olanda hareket iki, küreselde ise 3 boyutta bir hareket mevcuttur. Bu nedenle küresel mafsalların statik ve dinamik hesaplamaları silindiriğe oranla daha zordur. Küresel mafsallar robot teknolojilerinde silindirik mafsallar ise küresele oranla daha mukavim olduğu için ağır makine imalatlarında kullanılır.

META: Mafsal ya da eklem nedir, kullanım alanları nelerdir ekseninde kapsamlı bilgi.

72- Mesnet Nedir?

Mesnet; Herhangi bir cismin ötelenme ve dönme hareketlerini engellemek ve cismi hareket edemeyecek duruma getirmek için, temas ettiği noktalarda cismin hareketini durdurucu tepki gösterecek başka cisimler kullanılır. Bu cisimlere mesnet denir.
Mesnetler döşeme, kiriş gibi yatay strüktür ögelerinin düşey taşıyıcıya bağlantığı noktalarda bulunur.
Mesnet tiplerinden ötelenmeye izin verenlere kayan mesnet, dönme hareketine izin verenlere mafsallı mesnet denir. Eğer ötelenmeye izin vermiyorsa sabit mesnet, dönme hareketini engelliyorsa ankastre mesnet olarak adlandırılır.

META: mesnet nedir, nerelerde ne için kullanılır, hangi malzemeleri içerir ekseninde kapsamlı bilgi.

73- Sürdürülebilirlik Nedir?

Daimî olma yeteneği olarak tanımlanan sürdürülebilirlik kavramının ekoloji bilimindeki karşılığı ise biyolojik sistemlerin çeşitliliğinin ve üretkenliğinin devamlılığının sağlanmasıdır.
Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Komisyonu’nun 1987 yılı tanımına göre ise: “İnsanlık, gelecek kuşakların gereksinimlerine cevap verme yeteneğini tehlikeye atmadan, günlük ihtiyaçlarını temin ederek, kalkınmayı sürdürülebilir kılma yeteneğine sahiptir.” Tüm bu tanımlar çerçevesinde global ölçekte bir hassasiyet ortamı kurulan sürdürülebilirlik kavramının yapı sektörü ayağında amaçladığı; yerel malzeme, altyapı, iklim, teknoloji, doğal kaynaklar gibi ait olduğu veriler eşliğinde gelecek nesilleri de hedef alarak kendisine yetebilmeyi hedefler. Kendi habitatıyla birlikte belli bir çağa ya da zamana ait olmadan gelecek kuşakların kullanımına elverişli olmaya çalışır. Her zaman doğanın kendisini esas alır.

META: Sürdürülebilirlik kavramının ekoloji bilimindeki karşılığı nedir, hangi çalışma alanlarını kapsar ekseninde detaylı bilgi.

74- Yapı Statiği Nedir?

Yapı Statiği, bir yapı sisteminin dış etkenler veya iç etkenlerden meydana gelen kuvvetlerinin dengede olması için yapılan hesaplamalar yapı statiğinin ana prensibidir. Bununla birlikte yapı statiği sistemleri belli bir güvenlikte, yeterli bir rijitlikte ve olabilecek en ekonomik şekilde yapmayı amaçlar. İnşaat mühendisleri tarafından statiği hesaplanan sistem sonrasında kullanılan malzemeye göre boyutlandırılır.
Yapı statiğinin temel gayelerinde olan güvenlik etkeni; sisteme etkiyen dış etkilerin oluşturduğu negatif etkileri yapının taşıyabileceği ve dengesini bozmayacağı şekilde tutmayı amaçlar. Rijitlik; dış etkenlere karşı yapıyı hareketsiz tutabilme yeteneğidir, diğer bir deyişle duraylılık olarak tanımlanır. Ekonomiklik ise; tüm bu koşulları olabilecek en az maliyetle yapma işidir.

META: Yapı Statiği nedir, ne için kullanılır, malzemleri nelerdir ekseninde kapsamlı bilgi.

75- Mukavemet Nedir?

Türk Dil Kurumu’nun “dayanma, karşı durma, karşı koyma, dayanırlık” olarak tanımlanır; cisimlerin dış etkenler ve bu dış etkenlerin yarattığı iç kuvvetler karşısında takındıkları davranış biçimlerini inceleyen bilim dalıdır. İnşaat, makine, maden, gemi inşaat, havacılık mühendisliği gibi alanlarda yapıların kolonunun, uçakların kanadının, makine dişlisinin veya bir maden galerisinin karşılabilecekleri etkilere karşı nasıl bir dayanım göstereceğinin hesaplanması ve buna göre tasarlanması mukavemet biliminin yaptığı işe örnek olarak verilebilir.

META: Dayanma, karşı durma, karşı koyma, dayanırlık olarak tanımlanan Mukavemet kavramı; inşaat alanında işlevi nedir ekseninde kapsamlı bilgi.

76- Moment Nedir?

Kuvvetin belirli mesafe ile çarpıldığın da bizlere sunulan dönme etkisidir. Kapı kolunu çevirirken bile bir moment uygularız… Bina ve köprülerde yol yapımlarında ölü , hareketli , rüzgar , deprem , vb…. gibi yüklerin, kuvvetlerin binaya veya köprülere nasıl bir moment yaratabileceğini hesaplayıp ve ona göre bu momente karşı sıfırlaması için hesaplanmış mesnet , mafsalları kullanırız.

META: Kuvvetin belirli mesafe ile çarpıldığın da bizlere sunulan dönme etkisidir. Kapı kolunu çevirirken bile bir moment uygularız…

77- Korozyon Nedir?

Korozyon, yapı malzemesi niteliği taşıyan maddelerin çevreden gelen etkiler sonucunda kimyasal, elektro kimyasal değişmelere ya da fiziksel çözünmelere uğramaları, oluşan tepkimeler sonucu yüzeysel görünümün bozulmasıdır. Halk dilinde ‘pas’ olarak adlandırdığımız kelime de tam olarak çelik ve demirin korozyona uğramış halinin karşılığıdır.
Korozyon doğal olarak oluşum gösteren bir olay olduğu için önüne geçilmesi kolay değildir. Önüne geçilmesi konusunda yapılan çalışmalar korozyonu tamamen önleyemez. Fakat korozyonun meydana gelmesini yavaşlatıcı etki sağlarlar. Bunun için bilinçli bir kontrol gerekir. Malzemenin kullanım şekline göre tasarım aşamasına başlanıp, ortamdaki değişkenler göz önünde bulundurulmalıdır. Değişkenler tespit edildikten sonra onları önleyici tedbirler alınmalıdır.

META: Korozyon nedir, hangi durumlar sonucunda ortaya çıkar ekseninde kapsamlı bilgi.

78- Galvanize Nedir?

Galvanize yöntemi adını İtalyan fizikçi L. Galvani’den almıştır. Demirin erimiş çinkoya batırılması durumudur. Bu şekilde çinkoyla kaplanma haline sıcak daldırma usulü denilir. Başka çinko kaplama usülleri de vardır ancak hepsi Galvanize sayılmaz. Geçerli sayılması için sıcak daldırma yöntemi zorunludur. Demiri galvanize hale getirmeye galvanizleme denilir. İki tip galvanizleme yöntemi vardır.

* Kuru Galvanizleme
Çelik; önce sıcak amonyum klorür eriyiği akışı etkisinde bırakılıp sıcak havada kurutulur. Sonra erimiş çinko banyosundan geçirilir.

* Yaş Galvanizleme
Çelik direk olarak ergitilmiş çinko banyosundan geçirilir.

Luigi Galvani Kimdir?

Bir İtalyan hekim ve fizikçi olan Galvani 1737-1798 yılları arasında yaşamıştır.
Yaşamı boyunca bir çok araştırmaya imza atan Galvani soy ismiyle adlandırılan; ‘galvanism’ yöntemi ile kimyasal yolla elektrik elde edilebildiğini kanıtlamıştır.

META: Galvanize nedir, nasıl yapılır? Galvanizleme usulleri kaç tane ve nelerdir? Demir çinko ile nasıl kaplanır?

79- Galvanize Çelik Yapı Nedir?

Hafif çelik yapı da denilir. Bu yapı tipinde kullanılan çelik galvanizedir. Soğuk şekillendirmeyle imal edilen hafif çelik yapı sistemi; fabrikalarda makine kontrolü ile üretilir. Düzenli bir denetim doğrultusunda ürün haline gelen çelik; korunaklı bir şekilde inşaat alanına getirilir ve orada monte edilir. Bu nedenle hata payı çok aza indirilmiştir. Yerinde montaj hem şantiye işlemlerini kolaylaştırmakta hem de hata ve hasar olasılığını en aza indirgemektedir.

META: Galvanize çelik yapı nedir? Galvanize çelik nasıl üretilir? Hafif çelik yapıların avantajları ve sağladığı kolaylıklar nelerdir?

80- Çelik Yapı Nedir?

Taşıyıcı sistemlerinin hepsi çelikten üretilen, çelik konstrüksiyon yapı da denilen yapı tipidir. Beton gibi inşaat alanında dökülmez. Ürünler önceden fabrikalarda yapıma uygun hale getirilip, inşaat anında monte edilirler. Bu sebeple beton gibi yapım riskleri taşımazlar. Depreme karşı oldukça güvenlidir. Demir betona göre sünek özelliği taşıdığı için, depremin enerjisini yutar. Çelik yapılar zamandan ve mekandan tasarruf sağlar. Aynı zamanda sökülür takılır bir malzemeye sahip oldukları için, tekrar tekrar kullanıma uygundur.

META: Çelik yapı nedir, özellikleri nelerdir? Çelik malzemesinin yapılarda kullanılmasının getirdiği kolaylıklar nelerdir?

81- Endüstriyel Çelik Nedir?

Endüstriyel Çelik ve Ticari Çelik birçok benzer özelliğe sahipken bazı noktalarda ayrışmaktadır. Temel farklılıklar çeliğin alaşım bileşiminde yatmaktadır ve bu da farklı uygulamalar için imkân vermektedir. Endüstriyel Çelik, Ticari Çelikten çok daha güçlüdür ve daha ağır uygulamalar için uygundur. Isı değişimi yüksek, tuzlu su gibi olumsuz etkenlerin olduğu ortamlardaki dayanıklılığı yüksektir.

Ağır işler için uygun olan Endüstriyel Çelik sahip olduğu bu özelliklerle birlikte Ticari Çelik’ten daha pahalı olma eğilimindedir. Endüstriyel Çelik yüksek sıcaklıklara, basınca, kimyasallara, pas ve aşınmaya karşı dayanıklılık gereken ortamlarda son derece kullanışlıdır. Endüstriyel çelik deniz taşıtlarında, uçaklarda, şantiyelerde, rüzgâr tribünlerinde ve boru hatlarında kullanılır.

Bu teknik özelliklerinin yanı sıra çelik, dünya çapında %60’ın üzerinde bir geri dönüşüm oranıyla dünyanın geri dönüşümü en yüksek olan malzemelerinden biridir.
Demir ve Çelik, karayolları, demiryolları altyapı ürünler ve bina yapımında yaygın olarak kullanılmaktadır. Stadyum ve gökdelenler, köprüler ve havaalanları gibi çoğu büyük modern yapı çelik bir iskelet tarafından desteklenmektedir. Beton yapılar dahi takviye için çelik kullanırlar.

META: Endüstriyel Çelik nedir, özellikler nelerdir? Ticari Çelikten farkı nedir? Kullanım alanları ve faydaları nelerdir?

82- Özel Yapı Nedir?

Özel Yapı; Yapı tipleri içerisinde mülkiyete göre sınıflandırma başlığı altında incelenir. Tasarım, aksiyon alma imkanları, doğal, tarihsel, sanat gibi değerler çerçevesinde büyük öneme sahip olan arazilerde bu önemli olma durumu paralelinde bir yapı yapımı kararı alınıp mimari elemanlar ekseninde uygunluğuna karar verilip projelendirilen yapılara denir. Özel yapılar şahıs ve işletmelere özel olabileceği gibi çeşitli amaçlara hitap edebilir.

META: Özel yapı hangi unsurlar için adlandırılır, işlevi nedir ekseninde kapsamlı bilgi.

83- Resmi Yapı Nedir?

Resmi Yapı; Yapı tipleri içerisinde mülkiyete göre sınıflandırma başlığı altında incelenir. Kamu hizmeti için kullanılan, genel, katma ve özel bütçeli idareler, İl Özel İdaresi ve belediye için yapılan ya da sermayesi bu kurumlar tarafından karşılanan binalara denir. Devletin kamu ve kuruluşlarına yapmış veya yaptırmış olduğu yapılardır. Bakanlık, büyükelçilik, belediye binaları, polis ve jandarma karakolları vb. türde binalar resmi binalara örnek olarak verilebilir.

META: Resmi Yapı hangi unsurlar için adlandırılır, işlevi nedir ekseninde kapsamlı bilgi.

84- Su Yapısı Nedir?

Su yapısı, insanoğlu yerleşik hayata geçtiği yani tarım yapmaya başladığı dönemden itibaren gündemde olan yapılardır. Mısır’da ve medeniyetin şekillendiği Anadolu’da M.Ö. 3000’li yıllardan itibaren su yapılarına ve baraj kalıntılarına rastlamak mümkündür.
İnsanlığın suyu aktif olarak kullanmaya başlamasıyla beraber su yapıları yapılmaya başlanmıştır. Suyun hayatı kolaylaştıran noktaları keşfedildikçe sudan faydanılmaya başlanmış, yapılar bu çerçevede programlanıp tasarlanmış. Su yapıları üç amaç için yapılmaktadır:

• Sudan yararlanmak için,
• Sudan korunmak için,
• Suyu korumak için yapılır.

Akarsuyun üzerinde gölet veya baraj gibi su yapıları inşa ederek ihtiyaçtan fazla gelen suyu biriktirip ve bu potansiyeli kullanarak elektrik enerjisi üretiyoruz. Böylelikle sudan yararlanmış, suyu korumuş aynı zamanda sudan korunmuş oluyoruz.

META: Su yapısı hangi unsurlar için adlandırılır, işlevi nedir ekseninde kapsamlı bilgi.

89-Soğuk Şekillendirme Nedir?

Soğuk dövme de denilen soğuk şekillendirme; malzemenin bir kalıp içerisinde sıkışıp, kalıbın şeklini aldığı soğuk sıkıştırma türüdür. Bu işlem sırasında metalin şekli ve ölçüsü değişir. Metallerin oda sıcaklığında dövülmesi, metal maddesinin plastik özellikleri sayesinde olur. Soğuk dövme hem kısa sürede yapılır hem de talaş ve benzeri hiçbir artık bırakmaz. Malzeme kaybının düşük olması, yüksek dayanımı ve düşük maliyeti; soğuk şekillendirme işlemini cazip kılmaktadır.

Meta: Soğuk şekillendirme nedir ve nasıl yapılır? Soğuk dövmenin avantajları ve faydaları neler? Soğuk şekillendirme neden tercih ediliyor? Soğuk şekillendirmenin maliyetleri ve tasarrufa katkıları.

90-Kaynaksız Üretim Nedir?

Kaynaksız üretim; herhangi bir kaynak işlemine başvurmadan, çeliklerin vidalar vasıtasıyla birleştirilmesidir. Çeliğin bu şekilde monte edilmesi; zamandan ve paradan tasarruf sağlar. Bu şekilde birleştirilmiş çelik yapılar, depreme ve olası daha başka felaketlere karşı; yapıyı çok daha fazla dayanıklı hale getirmektedir. Özellikle bu birleştirme tarzı; yapıya sökülüp birleştirilme gibi çok üstün bir özellik kazandırmaktadır. Güvenli ve tasarruflu bir yapı için kaynaksız üretim kullanılası bir alternatiftir.

Meta: Kaynaksız üretim nedir ve faydaları nelerdir? Ne tip avantajlar sağlar. Zamandan ve paradan nasıl tasarruf sağlar? Kaynaksız üretim sayesinde yapılar nasıl daha dayanıklı olur?

91-CNC Çelik Nedir?

CNC (Computer Numerical Control) bilgisayar yardımıyla, belirli kodlar ve numaralar girilerek sert materyalleri biçimlendirmede kullanılan kesim yöntemidir. Çelik materyalinde de bu yöntem uygulanabilmektedir. CNC, sayesinde sim ve biçimlendirme çok hassas bir şekilde yapılabilmekte; atası torna tezgahına göre daha hızlı verim alınabilmektedir. Özellikle yapılarda kullanılan çeliğin hassas ölçümlendirilmesi gerektiğinde; CNC gayet ihtiyaç duyulan bir kesim yöntemi haline gelmektedir. CNC‘ nin maliyeti ve işlenme süresi, yapılan işlemin kalitesine göre değişmektedir.

Meta: CNC çelik ne demektir? CNC sim yöntemi nasıl yapılır ve avantajları neler? Computer Numerical Control (CNC) nasıl kolaylıklar sağlıyor? CNC kesimin yapı işinde yarattığı kolaylıklar neler?

92-Açıklık Nedir?

İnşaat ve Mimarlık terminolojisinde Açıklık; yatay bir taşıyıcı yapı öğesinin dayanak noktaları arasındaki uzaklığı ifade eder. Açıklık 3 başlıkta ele alınabilir:
1. Atkı Açıklığı: İki ana kiriş arasındaki kirişleme açıklığına denir.
2. Etken Açıklık: Bir Taşıyıcı Sistem öğesinin mesnetlerinin eksenden eksene uzaklığına denir.
3. Serbest Açıklık: Bir kirişin iki dayanağı arasındaki kesintisiz açıklık veya yatay uzaklığa denir.
Açıklık azami eğilme momentini ve sehim miktarını belirlediği için kirişin mukavemeti ve boyunu elde etmek için önemli bir etkendir.
Kiriş Açıklığı; kirişin iki kolan arasındaki uzunluğudur.
Ankastrede açıklık ise yatay taşıyıcı elemanın ankastre seviyesinden başlayarak diğer ucuna kadar olan uzunluğu anlamındadır.

93-Makaslı Birleşim- Makas Üretim Teknolojisi Nedir?

Mühendislikte Makas, iki kuvvetli bileşenden oluşan, bileşenlerin tek bir nesne gibi davrandığı şekilde organize edilen kafes formundaki yapılara verilen addır. Büyük açıklıkların geçilmesinde ekonomik çözümler sunar.

Özellikleri Nelerdir?

Basit Kafes Sistemi

Bir kafesin en basit şekli tek bir üçgendir. Bu kiriş, kirişlerden ve tavan kirişinden oluşan çerçeveli bir çatı içerisinde, bisiklet ve uçak gibi mekanik paylarda görülür. Bu şeklin stabilitesi ve içindeki kuvvetleri hesaplamak için kullanılan analiz metotları nedeniyle, tamamen üçgenlerden oluşan basit bir makas tipi olarak bilinir. İki yapışık üçgeni kullanan geleneksel elması şeklindeki bisiklet çerçevesi en basit makaslı birleşim örneğidir.

Düzlemsel Kafes Sistemi

Düzlemsel kafes tek bir düzlemde uzanır. Düzlemsel kafes kirişler tipli olarak çatı ve köprüler oluşturmak için paralel olarak kullanılır. Makasın optimum derinliği kafesin verimliliğini maksimum seviyeye çıkarır.

Uzay Çerçeve Kafes

Uzay kafes yapısını sağlayan temel unsur yapıyı oluşturan modüler sistem kavramıdır. Yapıyı oluşturan modül tipi, tasarım aşamasında yapılacak seçime göre kare dikdörtgen, üçgen, altıgen şeklinde olabilmektedir.

Meta:

Makas Türleri Nelerdir?

İki Temel Makas Tipi vardır:

Eğimli Makas üçgen şeklindedir. En sık rastlanan makas tipidir. Çatı yapımı için sıklıkla kullanılır. Yapılandırması yük ve boşluklara göre belirlenir.

Paralel Makas veya düz makas genellikle zemin inşaatı için kullanılır.

94-Paslanmaz Çelik Nedir?

Korozyon etkisi minimum olan çelik tipidir. İçeriğinde minimum %10,5 Cr ve maksimum %1,2 C elementi içermektedir. Paslamaz çelikteki CR elementi malzeme üzerinde oksit tabakası yaratır ve bu sayede malzemenin oksijenden korunması sağlanır. Paslanmaz çelikteki Cr oranı, çeliğin kalitesini belirler. Malzemedeki oksit tabakası gözle görülemeyecek kadar az olup, su geçirmeme özelliğine sebep olur. Ferritik paslanmaz çelik, östenitik paslanmaz çelik, Martenzitik paslanmaz çelik ve ferritik- östenitik paslanmaz çelik şeklinde türleri vardır.

Meta: Paslanmaz çelik nedir ve nasıl oluşturulur? İçeriğinde neler vardır? Paslanmaz çelik paslanmama ve su geçirmeme özelliğini nasıl kazanır? Kaç çeşit paslanmaz çelik tipi vardır? Paslanmaz çelik korozyondan nasıl korunur?

95-Prefabrik Yapı Birleşim Teknikleri Nedir?

Yapı eleman ve bileşenlerinin hazır bir şekilde gelip şantiye ortamında birleştirilmesi olarak açıklayacağımız prefabrik yapı birleşiminin farklı teknikleri vardır. Bunlar; açık prefabrikasyon, ağır prefabrikasyon, hafif prefabrikasyon, kapalı prefabrikasyon, kısmi prefabrikasyon ve total prefabrikasyondur. Birbirlerinden malzeme üretimi; malzeme çeşidi ve malzemelerin birleşim uygulamalarıyla ayrılırlar.

Meta: Prefabrik yapı birleşim teknikleri nelerdir? Kaç çeşit prefabrikasyon tekniği var? Prefabrik yapı birleşim teknikleri birbirlerinden nasıl ayrılır? Pefabrikasyon uygulamaları nelerdir ve nasıl yapılır?

96-Tesisat yükü Nedir?

Bütün mekanik (ısıtma, sıhhi, klima, havalandırma, doğalgaz, asansör, güneş enerjisi vb..) ve elektrik (güç dağıtım, yedek güç, aydınlatma, koruma, iletişim, güvenlik vb…) tesisatın yapıda oluşturduğu toplam ağrılık ve yüke; tesisat yükü denir. Yapının inşasına başlanmadan önce; tesisat yükü dikkatli bir şekilde hesaplanmalıdır.

Meta: Tesisat yükü nedir? Tesisat çeşitleri nelerdir? Mekanik tesisatın ve elektrik tesisatının toplam yükü. Mekanik tesisat ve elektrik tesisatının farkı nedir? Tesisat yükü neleri kapsar? Yapıda tesisat yükünün önemi nedir?

97- Ankraj Nedir?

(önceden ‘’akıllı ankraj’’ olan başlık ‘’ankraj’’ ile değiştirildi)
Ankraj, inşaat yapılarında bir yapı parçasının başka bir malzemeye veya elemana sokularak veya kenetlendirilerek tutturulup sabitlenmesidir. Ankraj betonerme yapılarda çelik donatının ve elemanların içeride bağlanması şeklinde görülür. Genellikle çelik çubuklar kullanılır. Zeminde kullanılan ankrajlar; yapıdan zemine uygulanan çekme kuvvetlerini aktarmak için kullanılırlar.

Meta: Ankraj nedir? Nerelerde ne şekilde uygulanır? Ankrajın yapıdaki görevi nedir? Nerelerde kullanılır? Ne çeşit ankrajlar vardır. Betonarme yapılarda nasıl uygulanır? Çelik malzeme ankraj uygulamalarında nasıl kullanılır?

98- Yapısal Taşıyıcı Eleman Nedir?

Yapısal taşıyıcı eleman; yapının etkilendiği ve maruz kaldığı bütün kuvvetleri, baskıları ve zorlamaları karşılayan ve çeken yapı elamanına denilir. Yapının içindeki döşemeler, kolonlar, kirişler ve temel taşıyıcı elemanlarla yapılır. Yapısal taşıyıcı elemanlar; dış etkenlere güvenlik içinde karşı yükü hem taşır hem de aktarırlar. Kendi ağırlığını ve diğer yükleri zemine güvenli bir şekilde aktarmaları beklenir.

Meta: Yapısal taşıyıcı eleman veya gereç nedir? Yapının hangi bölgelerinde kullanılır. Yapısal taşıyıcı elemanların ana görevleri nelerdir? Yapısal taşıyıcı elemanların yapı içindeki görevleri ve güvenlik için katkıları nelerdir? Zemin ve taşıyıcı sistemlerin ilişkisi

99- Yanal Yük Nedir?

(bilen birisi tarafından kontrol edilmeli)
Yanal yük; yapıyı ve strüktürü yatay doğrultuda etkileyen yüklere denilir. Deprem yükünü, toprak bitkisini, sıvı yükü ve rüzgârı; bu yüklere örnek olarak verebiliriz. Statik (sabit) veya dinamik (değişken) haldedirler. Strüktür ve yapı için; özellikle rüzgar yükünü karşılaması sebebiyle önemli bir kavramdır. Bir yapı strüktürü oluşuturulurken, yanal yükü nasıl karşılayacağı iyi hesaplanmaldır.

Meta: Yanal yük nedir? Yanal yük çeşitleri nelerdir? Yanal yük stattik veya sabit olabilir mi? Yanal yükün strüktür ve yapı için önemi. Yanal yükün etkileri. Strüktürü oluşururken yanal yükü hesaplamanın önemi.

100- Isı Yalıtımı Nedir?

Isı yalıtımı; yapılarda, tesisatlarda ve elemanlardaki ısının kayıplarının veya fazlasının sınırlandırılması için alınan önlem ve tedbirlerdir. Genelde ısı yalıtımı; farklı sıcaklıklardaki alanların arasındaki ısı geçişlerini azaltır veya düzenler. Isı yalıtımınn düzgün yapılabilmesinin; enerji tasarrufu, binanın ömrünü uzatma, çevre kirliliğini azaltmak gibi faydaları vardır.

Meta: Isı yalıtımı nedir ve nasıl olur? Isı yalıtımı hangi amaçla, hangi şartlarda, ne için yapılır? Isı yalıtımının temel prensibi ve prensipleri nelerdir? Isı yalıtımının ne gibi faydaları var? Isı yalıtımı neden yapılır?

101- Ses Yalıtımı Nedir?

Akustik yalıtım da denilen ses yalıtımı; istenmeyen sesleri engellemek için alınan önlemlerin tamamına verilen addır. Temelde gürültünün kaynağına göre belirlenir. Havadan gelen bir gürültünün gücü (rüzgâr veya dış sesler olabilir) bir duvarı ya da döşemeyi geçtiğinde; birim yüzey kütlesinin büyüklüğü oranında azalır. Bu sebeple sesin geçeceği yerlerde yoğun malzeme kullanılması yararlıdır. Titreşimler veya çarpma sesleri de malzemeye yayılarak söndürülür.

Meta: Ses yalıtımı (akustik yalıtım) nedir ve nasıl olur? Ses yalıtımı neden yaptırılır ve önemi nedir? Ses yalıtımı yapılırken nelere dikkat edimelidir? Havadan gelen seslere veya titreşim kaynaklı seslere nasıl yalıtım yapılır?

102- Duvar Kesiti Nedir?

Duvar Kesiti bir duvarın için görmenizi sağlayan teknik bir çizimdir. Duvar nadiren tek bir malzemeden yapılır. Duvar yapısı çoğunlukla dışarıdan görülen yüzey malzemesi ile sınırlı değildir. Duvar Kesiti duvarın bir düzlemle kesildiğinde düzlem üzerinde meydana gelen şekli ifade eder. Duvar kesiti terimi yapıda daha çok düşey kesit yerine kullanılır. Tipik bir duvar kesiti duvarın çatıdan temele kadar olan kesitlerini gösterir. Duvarın yapısını, malzeme ve ölçümlerini sunar.

Meta:

103- Döşeme Kesiti Nedir?

Mekânı oluşturan öğelerden biri olan zeminin bir zeminin kalıcı olarak kaplanması işine döşeme adı verilir. Zemin kendisinden beklenilen işlevle ilintili olarak farklı malzemelerle biçimlendirilir. Bu şekilde kaplanmış ve biçimlendirilmiş döşemenin biz düzlem ile kesildiğinde düzlem üzerinde ortaya çıkan görüntüsüne döşeme kesiti denir.

Meta:

104- Çatı Sistem Kesiti Nedir?

Çatı Sistem Kesiti Çatı projelerinde çatı planı üzerinde işaretlenen düşey kesme düzleminden bakış yönüne göre bakılarak çatının iç kısımlarını ortaya çıkartan resimlerdir. Çatı içindeki yapı ve çatı elemanlarını, çatı makasını ve ölçülerini, çatı eleman bağlantılarını, çatı inşa şeklini ve çizilmesi gereken detay resim yerlerini gösteren çatı planlarından çıkarılan ve çatı planlarını tamamlayan resimlerdir.

105- Plastik Şekil Verme Nedir?

Plastik şekil verme; malzemenin (genellikle metallerin) kalıcı şekil sağlacak halde; ‘’kuvvet’’ uygulanarak yapılan şekil verme türüdür. Plastik deformasyon da denilir. Bu yöntemde talaşlı işçilik yapılabileceği gibi; talaşlı işçilik gerektirmeyenn usuller de kullanılır. Plastik şekil vermede büyük kuvvetler kullanılacağı için; bunu yaratabilecek büyük tezgahlar ve dayanabilecek sağlam alet-takım da gerekmektedir. Plastik şekillendirme kompleks bir şekillendirme yöntemi olduğu için; birçok değişkeni göz önüne almak gerekmektedir.

Meta: Plastik şekil verme nedir ve nasıl olur? Plastik şekil verme; yani bir diğer adıyla plastik deformasyon yaparken nelere dikkat edilmelidir? Plastik şekil verme hangi şartlarda ne şekilde yapılır? Plastik şekil vermenin özellikleri.

106- Enerji Verimliliği Nedir?

Enerji verimliliği; bina ve konutlarda yaşam ve hizmet kalitesini düşürmeden; endüstriyel yapılarda ise üretim kalite ve miktarı azalmadan enerji tüketiminden tasarruf edilmesidir. Enerji verimliliği; enerji kaynaklarının gün geçtikçe tükenmesi, aile bütçeleri ve üretim maliyetlerinin artması, küresel ısınma ve iklim değişikliği gibi sebeplerden dolayı gereklidir. Gezegenin ve çevrenin geleceğine yönelik olarak çok önemli olan enerji verimliliği; gün geçtikçe talep gören bir uygulamadır.

Meta: Enerji verimliliği nedir ve nasıl olur? Nasıl uygulanır ve ne gibi faydaları vardır? Enerji verimliliğinin çevreye, aile bütçesine ve üretime ne gibi etkileri vardır? Enerji verimliliği ne kadar talep görmektedir?

107- Hafif Panel Sistemleri Nedir?

Hafif Panel Sistem, değişken ölçülerde, atölye ve fabrika ortamında hazırlanmış gerekli donanımı bünyesinde barındıran Ağırlığı düşük, ateşe karşı direnci yüksek, gelişmiş montajlanabilme ve vida tutma özelliklerine, Geliştirilmiş ısı yalıtımı özelliklerine, gelişkin ses emilimine, kesim ve uyarlanma kolaylığına sahip, hazır cephe elemanlarının yapıya montajı yöntemidir.
Sandviç paneller, yüzey malzemelerine ve izolasyona bağlı olarak değişen yapısal özelliklere sahiptir. Hafif Panel Sistemleri düşük termal kütleye, yüksek yalıtım seviyelerine sahiptir. Isıtma ve soğutmaya hızlı bir şekilde tepki verirler. Yeniden kullanma potansiyeli iyidir, atık oranları ve nakliye maliyetleri düşüktür. İnşaat maliyeti ise yüksek ve ortalama maliyet arasında yer alır.

108 – Sandviç Panel Nedir?

Sandviç pano da denilen sandviç panel; arasında ısı ve ses yalıtımı bulunan prekast beton panolardır. Çatı, cephe ve soğuk oda paneli olarak üçe ayrılırlar. İç dolgu malzemesi olarak genellikle poliüteran veya taşyünü; metal katmanlarında ise alüminyum veya boyalı galvaniz saç kullanılır. Kullanıldığı alanlarda yüksek seviyede ısı, su ve ses yalıtımı sağlayıp; sıva ve boya gibi kaplamalara ihtiyaç bırakmadığından dolayı tercih edilen bir uygulamadır.

Meta: Sandviç panel nedir ve nasıl olur? Sandviç panellerin ara ve metal katmanlarında hangi malzemeler kullanılır? Sandviç pano; yani sandviç panel neden tercih edilir ve özellikleri nelerdir? Sandviç panalin yalıtım özellikleri.

109- Yapı Teknikleri Nedir?

Bir yapının yapım sürecinde kullanılan araçlara göre adları değişen uygulama biçimlerine yapım teknikleri denilir. Kullanılan malzeme, malzemelerin üretimi (fabrikada, atölyede veya şantiyede) ve malzemelerin birleştirilmesi (montaj) yapım tekniklerini belirleyen ana unsurlardır. Günümüzde yapının taşıyıcı elemanlarının yüklerinin dağılımı; tam anlamıyla bilinip, hesaplanmaktadır. Yapım tekniğini belirleyen bir diğer unsur da bu projelendirme ve hesap sürecidir.

Meta: Yapı tekniği veya teknikleri neye denir? Hangi unsurlar yapı tekniklerini belirler? Günümüzde yapı teknikleri nasıl belirleniyor? Üretime, malzemeye ve birleşime göre yapı teknikleri.

A110- Betonarme Yapı Tekniği Nedir?

Betonun içine uygun çelik donatı yerleştirilerek eğilme ve çekme kuvvetlerine dayanıklı hale getirilmesine dayalı yapı tekniğine; betonarme yapı tekniği denilir. Betonun basınca karşı dayanıklılığı ile çeliğin çekme ve gerilmeye olan dayaklılığı birleşerek; dış kuvvetlere karşı büyük bir dayanım elde edilmiş olunur. Bütün bunların yanında betonun PH değeri çeliğin korozyona uğramasını; yani paslanmasını engeller.

Meta: Betonarme yapı tekniği nedir ve nasıl olur? Betonarme yapı tekniği neden tercih edilir ve özellikleri nelerdir? Betonarme yapı tekniği korozyonu (paslanmayı) nasıl engeller? Betonarme yapı tekniği nasıl uygulanır?

111- Monte Nedir?

Monte (montaj); bir yapıyı ve elemanı bir araya getiren parçaları bir araya getirip birleştirmenin adıdır; kurma da denilmektedir. Kullanılan malzemeye göre birçok farklı monte tekniği vardır. Bunun yanında üretim sırasında veya şantiyede olmak üzere uygulandığı yere göre de farklılık gösterir. Özellikle çelik malzemenin tercih edilmesinde; montaj önemli bir faktördür.

Meta: Monte veya montaj nedir ve nasıl olur? Monte tekniklerinin farklılıkları nasıl oluşur? Malzemeye göre ve uygulandığı yere göre monte teknikleri? Çelik malzemenin montajda sağladığı kolaylıklar.

112-Demonte Nedir?

Monte edilmemiş demektir. Sökülüp Takılabilir anlamına gelmektedir. Demonte bir ürün bileşenlerine Ayrılabilir, taşınabilir ve tekrar bir araya getirilebilir.
Demonte yapılar değişken ihtiyaçlara esnek, hızlı ve düşük maliyetli seçenekler sunabilmektedir. Yaygın olarak hakim olan algıda yer değiştirebilen yapılara modüler yapı denir. Ancak bazı yapılar tamamen sökülebilir değildir. Örneğin portatif kabinler tamamen monte edilmiş olarak kullanılır. Bu nedenle demonte yapı ifadesi katlanıp toplanabilen yapıları da içerebilmektedir.
Demonte uygulamada yapı parçalara bölünüp paketlenerek yüklenecek ve taşınacaktır. Bu nedenle kolay, hızlı ve uygun bir maliyet planı sunar. Parçaların sökülerek tekrar kullanılabilir olma özelliği çevreci bir yaklaşımı da beraberinde getirir. Yaşam süresi boyunca birçok parça farklı uygulamalarda kullanılabilir. Parçaların aşınma ve yıpranmasında da sökülebilirlik özelliği ile daha kolay müdahale imkânı sunar. Demonte edilebilir bir yapı sökme işleminde hasar olmayacağı için değerini koruyoacaktır. Herhangi bir zamanda sökülüp satılabilmesi özelliği ile de benzerlerine göre iyi bir tercih sunacaktır.

113-Karkas-Galvanize, Elektrostatik Kaplı Çelik Karkas Nedir?

Galvanize karkas, bir diğer deyişle elektrostatik kaplı çelik karkas; galvanizlenmiş yani korozyondan korumak için çinko tabakalarla kaplanmış çelik karkas türüdür. Bu usülde çinko sadece bir boya gibi metal malzemeden bağımsız bir tabaka değil; aynı zamanda malzemenin bir parçası haline gelir. Galvanizleme; çeliği paslanmadan büyük oranda koruduğu için, gemi yapımında, otomobil sektöründe ve inşaat sektöründe bolca kullanılmaktadır.
Meta: Karkas-galvanize; yani elektrostatik kaplı çelik karkas nedir ve nasıl olur? Galvanize çelik karkas tekniğinde, çelik korozyondan; yani paslanmadan nasıl korunur? Hangi sektörlerde tercih edilmektedir. Galvanize çelik karkasın faydaları ve özellikleri nelerdir?

114- CE sertifikası Nedir?

CE sertifikası; Avrupa Birliği pazarına girecek bir ürünün sahip olması gereken yeterlilik belgesidir. Yasal bir zorunluluk olan bu belge adını Fransızca ‘’ Conformité Européenne’’; yani ‘’Avrupa’ya uygunluk kelimesinden almıştır. Üreticiler; ‘’CE’’ işaretini ürünlerin üzerinde, ambalajlarında ve dökümanlarnda kullanmak zorundadırlar. Bu şart her türlü yapı malzemesi için de geçerlidir.
Meta: CE sertifikası nedir? Ne anlama gelmektedir? Hangi şartlarda verilmektedir? Avrupa Birliği CE sertifikasında hangi şartları belirlemiştir? CE sembolü nerelerde kullanılır? Yapı malzemelerinde CE sertifikasının önemi.

115-IP54 standardı Nedir?

IP; Avrupa Elektro-Teknik Standartlar Komitesi (CENELEC) tarafından elektrik ürünlerinin çevre şartları ve dış etkenlere göre dayanıklılığığını belirlemek amacıyla konulmuş bir standartın kodudur. IP kodunun arkasından gelen rakamlar standardın derecesini belirler. İlk rakam katı cisimlere karşı korunma derecesini, ikinci rakam ise sıvı cisimlere karşı korunma derecesini belirtmektedir. (Ör; IP54)
Meta: IP54 standartı nedir ve ne anlama gelmektedir? IP standartları kimler tarafından nasıl belirlenmiştir. IP standartlarının yanındaki rakamlar neyi belirler? IP standartının önemi ve kullanımı.

116- DIN Standardı Nedir?

DIN standartı; çelikleri dayanımlarına göre değerlendiren standart ve norm ölçütüdür. Deutsches Institut für Normung; yani Alman Standartları Enstitüsü Normu kelimesinin kısaltmasından adını almıştır. Standardın ölçüleri belirlenirken çeliğin kimyasal birleşimi değil; dayanıklılık durumu kıstas alınmıştır.

Meta: DIN standartı nedir ve ne anlama gelmektedir? DIN standartı çeliği nasıl derecelendirir ve hangi ölçütleri dikkate alır? DIN standartını oluşturan ana etkenler hangileridir? DIN standartının adı nereden gelmektedir?

117-Eurocode Statik Hesaplamaları Nedir?

Eurocode Yapısal Tasarımların temelini oluşturur. Eurocode yapıların füvenliği, servis tasarımı ve dayanıklılığı için prensipleri ve gereklilikleri içeren, doğru tasarım, planlama ve güvenlik için rehberler sunar. Eurocode 0, binaların tasarımı, inşaat mühendisliği işleri, jeoteknik yönler, yangın tasarımları, depremle ilgili konular, kalıcı ve geçici yapıların tasarımı ve uygulamaları için EN 1991 ve EN 1991 ile birlikte kullanılır.
Eurocode 0;
EN 1991 ve EN 1999 kapsamı dışındaki diğer malzemelerin ve faaliyetlerin yer aldığı yapıların tasarımı için,
Mevcut inşaatı yapısal değerlendirmesi için,
geçerlidir.
Eurocode 0 gerektiğinde EN 1991 ve EN 1999 Kodları kapsamındaki yapıların tasarımı için bir rehber belge olarak kullanılabilir.
Eurocode’un ait olduğu standartlar aşağıdaki gibidir.
EN 1991 Eurocode 1: Yapılarla ilgili eylemler
EN 1992 Eurocode 2: Beton yapıların tasarımı
EN 1993 Eurocode 3: Çelik yapıların tasarımı
EN 1994 Eurocode 4: Çelik ve beton yapıların tasarımı
EN 1995 Eurocode 5: Ahşap yapıların tasarımı
EN 1996 Eurocode 6: Duvar yapılarının tasarımı
EN 1997 Eurocode 7: Geoteknik tasarım
EN 1998 Eurocode 8: Depreme dayanıklı yapıların tasarımı
EN 1999 Eurocode 9: Alüminyum yapıların tasarımı
İnşaat mühendislerinin Eurocode’lara (EN1990 – EN1999) ve ilgili Avrupa Normlarına göre yapısal tasarım hesaplarının yapılması işlemine de Eurocode Statik Hesaplamaları adı verilir. Bu amaç uğruna geliştirilmiş profesyonel yazılımlar bulunmaktadır.

118-Modüler Alan Nedir?

(bilen bir kişi tarafından kontrol edilmeli)
Modül; klasik mimaride yapının farklı bölümlerininin oranlarını düzenleme amacıyla yaratılmış birim veya çapa denir. Bu birimlerin kullanıldığı alana da modüler alan denir. Kavramın kökeni Roma İmparatorluğu’na kadar gitmektedir. Günümüzde de kullanılan modül ile ölçülendirme; standartlaştırmayı kolaylaştıran önemli bir etkendir. Kesin olmamakla birlikte bu ölçü birimi batı ülkelerinde 10cm’e tekabül etmektedir.

Meta: Modüler alan nedir ve ne anlama gelmektedir? Modül nasıl bir ölçü birimidir? Bir modül kaç cm’e denk gelmektedir? Ölçü birimi olarak modül kullanmanın faydaları nelerdir? Modül kavramı yapı sektöründe ne zamandan beri kullanılmaktadır?

119-Kar Yükü Nedir?

Kar yükü; soğuk ya da ılıman iklimli ülkelerde çatı tasırımı yapılırken dikkate alınan bir yük çeşididir. Türkiye’de kar yağışının yoğun olduğu bölgelerde bu yük en az 75kg/m² olarak hesaplanır. İklim koşulları, denizden yükseklik, çatı eğimi gibi etkenler kar yükünün hesaplanmasında birinci dereceden dikkate alınır. Çok soğuk bölgelerde saçaklarda oluşan buz kütleleri de dikkate alınıp hesaba eklenmelidir.

Meta: Kar yükü nedir ve nasıl hesaplanır? Türkiye’de kar yükü standartları nasıldır? Kar yükü hesaplanırken hangi etkenler dikkate alınmalıdır? Kar yükü hangi durumlarda dikkate alınır?

120 – Rüzgar Yükü Nedir?

Rüzgâr ile ortaya çıkan ve yapının farklı parçalarının emme ya da basınç ile etkilendiği kuvvet. Rüzgâr yükü metrekareye gelen kuvvet olarak belirlenir. Yapının biçimi ve yüksekliği bu yük tipini birinci dereceden etkileyen faktörlerdir. Çok yüksek yapılarda rüzgârın statik etkilerinin yanısıra dinamik etkilerini de dikkate almak; çok önemli ve hayatidir.

Meta: Rüzgar yükü nedir ve özellikleri nelerdir? Rüzgar yükünün etkisi hesaplanırken nelere dikkat edilmelidir? Rüzgar yükünü etkileyen faktörler nelerdir? Çok yüksek yapılarda rüzgar yükünün etkileri.

121-Galvanize Çinko Kaplama Nedir?

Çinko Kaplama metali korozyondan korumak için kullanılan yöntemler arasından en yaygın kullanılanlardan biridir. Daha kalın bir metale ince bir çinko kaplaması uygulanması metalin çevredeki dış etkenlerden korunmasına yardımcı olur. Koruyucu çinko kaplama olmadan metal dış etkilere maruz kalır ve daha hızlı oksitlenir ve paslanır.
Galvaniz işlemi Elektro Galvaniz ve Sıcak Daldırma Galvaniz olarak iki şekilde yapılır. Sıcak daldırma galvaniz işlemi ergimiş haldeki Çinkonun içerisine malzemenin daldırılmasıyla yapılır.

Sıcak Daldırma Galvaniz

Adından da anlaşılacağı gibi, bu yöntem, baz metalin erimiş bir çinko havuzuna daldırılmasını ile gerçekleşir. İlk olarak, ana metal ile çinko kaplama arasında kaliteli bir bağ kurulmasını sağlamak için ana metal mekanik, kimyasal veya her iki yolla da temizlenmelidir. Bir kez temizlendikten sonra, temel metal temizleme işleminden sonra kalan kalıntı oksitlerden kurtulmak için akıtılır. Daha sonra baz metal, ısıtılmış sıvı bir çinko banyosuna batırılır ve metalürjik bir bağ oluşur. Bu yöntemin avantajları ekonomik olmasıdır; hızlıca ve karmaşık şekillerde gerçekleştirilebilir.

Elektro Galvaniz

Önceki işlemlerden farklı olarak, elektro-galvaniz erimiş bir çinko banyosu kullanmaz. Bunun yerine, bu işlem, çinko iyonlarını baz metal üzerine aktarmak amacıyla bir elektrolit çözeltisinde elektrik akımını kullanır. Bu, pozitif yüklü çinko iyonlarının elektriksel olarak indirgenmesini ve daha sonra pozitif yüklü malzemenin üzerine çinko metalinin birikmesini içerir. Galvanizleme işlemine benzer şekilde, elektro galvaniz genel olarak bir metal levha rulosuna uygulanır.

122- Flatpack Konteyner Nedir?

(bir bilen kontrol etmeli)
Flatpack, yani demonte konteyner; fabrikasyon parçaların olduğu yerde birleştirilmesiyle oluşuturulan, nakliyeyi kolaylaştıran avantajları olan; montajı kolay konteyner yapı modelidir. Özellikle şantiyelerde veya büro, yemekhane, yatakhane gibi geçici saha alanlarında büyük kolaylıklar sağlayan bir yapı modelidir.

Meta: Flatpack konteyner nedir ve ne işe yarar? Demonte Konteynerlar nasıl yapılır ve birleştirilir? Flatpack konteynerların kullanımının ne gibi kolaylıkları vardır? Demonte konteynerlar nerelerde kullanılır?

123-Monoblok Sıhhi Konteyner Nedir?

Monoblock; tek parça halinde olan demektir. Monoblok sıhhi konteynerlar; büyük inşaat alanlarındaki kompleks ve büyük bina ihtiyaçlarını karşılayan konteyner tipidir. Genellikle sandviç panellere sahiptirler ve farklı ölçülerdeki konteynerların birleştirilmeleriyle oluşturulurlar. Sıhhi tesisat vb. özel ihtiyaçları karşılayan yeterlilikleri vardır.

Meta: Monoblok sıhhi konteyner nedir ve ne gibi özellikleri vardır? Monoblok sıhhi konteyner nerelerde kullanılır ve nasıl kolaylıklar sağlar? Bu tip konteynerlar nasıl montoajlanıp oluşturulurlar?